771
گزيده دانشنامه امام حسين عليه السلام

مرثيه سرايى كرده ، خداوند متعال است كه آدم ابو البشر عليه السلام ، ابراهيم خليل عليه السلام و خاتم انبيا صلى الله عليه و آله را از مصائبى كه براى حسين عليه السلام پيش خواهد آمد ، آگاه فرموده است ، و آنان ، بر اين مصيبت، گريسته اند .
همچنين عيسى عليه السلام ، هنگام عبور از كربلا ، به مصيبت حسين عليه السلام اشاره كرده و همراه با حواريان خود ، بر مصائب او گريسته است .
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله و امير مؤمنان عليه السلام نيز بارها به حوادث خونبار كربلا ، اشاره كرده و همراه با فاطمه زهرا عليهاالسلام ، براى فرزند عزيز خود ، اشك ريخته اند .

2 . نخستين مرثيه سرايان سيّد الشهدا عليه السلام ، پس از واقعه كربلا

پس از واقعه عاشورا ، نخستين مرثيه سرايان سيّد الشهدا عليه السلام و يارانش ، فرزندش امام زين العابدين عليه السلام ، خواهر بزرگوارش زينب كبرا عليهاالسلام ، دختران امام عليه السلام (اُمّ كلثوم و فاطمه صغرا) ، و همسرش رَباب بوده اند كه در كربلا ، كوفه و شام ، با مرثيه سرايى هاى هدفمند خود ، راه سالار شهيدان را ادامه دادند .
امّا در مدينه ، نخستين مرثيه سرا پس از شهادت امام حسين عليه السلام ، اُمّ سَلَمه ، همسر بزرگوار پيامبر خدا صلى الله عليه و آله بود . يعقوبى ، در اين باره مى نويسد :
نخستين ضجّه زننده اى كه در مدينه، ضجّه اش [بر حسين عليه السلام ] بلند شد، اُمّ سَلَمه ، همسر پيامبر خدا صلى الله عليه و آله بود .

3 . پوشيدن لباس سياه در عزاى امام حسين عليه السلام

نخستين كسانى كه در عزاى امام حسين عليه السلام لباس سياه پوشيدند ، اُمّ سَلَمه ، همسر پيامبر صلى الله عليه و آله و زنان بنى هاشم بودند .
اين اقدام ، نشان مى دهد كه لباس سياه ، از زمان هاى گذشته ، علامتِ عزا بوده است . ابو مسلم هم در آغاز قيام خود ، براى استفاده تبليغاتى عليه حكومت بنى اميّه ، لباس سياه را انتخاب كرد، به طورى كه او و يارانش، در تاريخ به «سياه جامگان» شهرت يافتند. آنها مى گفتند :


گزيده دانشنامه امام حسين عليه السلام
770

(1)

منزلت و جايگاه عزادارى در سخن و سيره پيشوايان

بر پايه روايات اين بخش ، برپا داشتنِ عزا براى سالار شهيدان و يارانش ، مرثيه سرايى براى آنان و گريه بر مصائبى كه بر ايشان گذشته است ، بويژه در دهه اوّل محرّم و خصوصا در روز عاشورا ، مورد تأكيد اهل بيت عليهم السلام بوده است .
عزادارى براى سيّد الشهدا عليه السلام ، در حقيقت ، اظهار محبّت به خاندان پيامبر خدا صلى الله عليه و آله است كه قرآن ، مودّت آنها را واجب كرده است :
«قُل لَا أَسْئلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَا الْمَوَدَّةَ فِى الْقُرْبَى.۱
بگو در برابر اين [رسالت] ، مزدى از شما نمى خواهم ،جز دوست داشتن خويشاوندان [خود] را»
.
عزادارى براى سيّد الشهدا عليه السلام ، اظهار همدردى در بزرگ ترينِ مصائبى است كه براى اهل بيت عليهم السلام و در واقع براى اسلام ، پيش آمده است .
امامانِ اهل بيت عليهم السلام ، جز تأكيدهاى مستقيم قولى ، به گونه هاى ديگرى نيز بر اهمّيت عزادارى براى امام حسين عليه السلام و زنده نگه داشتن آن ، تأكيد داشته اند كه به مواردى اشاره مى گردد :

1 . مرثيه سرايان سيّد الشهدا عليه السلام ، پيش از واقعه كربلا

بر پايه آموزه هاى حديثى ، نخستين كسى كه قبل از واقعه كربلا براى سيّد الشهدا عليه السلام

1.سوره شورا : آيه ۲۳ .

  • نام منبع :
    گزيده دانشنامه امام حسين عليه السلام
    سایر پدیدآورندگان :
    با همکاری: طباطبایی نژاد، سید محمود ؛ سید طبایی، سید روح الله ؛ تلخیص : خوش نصیب، مرتضی
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1389 ش
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 281934
صفحه از 1036
پرینت  ارسال به