نكته قابل توجّه اين كه با تأمّل در احاديث پيامبر صلى الله عليه و آله و اهل بيت عليهم السلام ، معلوم مى شود كه معيار توصيه و تشويق آنان به زيارت ، ميزان تأثير و نقش آن در سازندگى فردى و اجتماعى است و بدين سان ، هر چه زيارت براى ساختن جامعه توحيدى سودمندتر باشد ، انجام دادن آن ، بيشتر مورد تأكيد است و بر اين اساس ، زيارتِ: خويشاوندان ، اهل ايمان ، دانشمندان ، اولياى الهى و بويژه خاندان خاتم انبيا صلى الله عليه و آله ، در زمان حياتشان و پس از آن ، توصيه شده است .
زيارت اَحيا (زندگان)
زيارت اهل ايمان ، به قدرى در سازندگى فردى و اجتماعى انسان ، مؤثّر است كه در برخى از روايات ، هم سنگ زيارت خداوند متعال و يا زيارت پيامبر خدا صلى الله عليه و آله شمرده شده است . در حديث نبوى آمده :
مَن زارَ أخاهُ المُؤمِنَ إلى مَنزِلِهِ لا لِحاجَةٍ مِنهُ إلَيهِ ، كُتِبَ مِن زُوّارِ اللّهِ ، وَ كانَ حَقيقا عَلَى اللّهِ أن يُكرِمَ زائِرَهُ .۱هر كس از برادر مؤمنش در خانه او ، بدون نياز بردن به نزد وى ، ديدار كند ، از زائران خدا شمرده مى شود و بر خداوند است كه زائرش را احترام كند .
زيارت اموات (مردگان)
از نظر اسلام ، انسان، پس از مرگ نيز داراى حيات برزخى است . از اين رو ، زيارت اموات ، ديدار با بدن هاى پوسيده و بى جان نيست ؛ بلكه زيارت ارواحى است كه در عالم برزخ ، زندگى مى كنند و از ديدار با آنها ، شاد مى گردند و ارتباط با آنان ، عبرت آموز ، و در زندگى مادّى و معنوى انسان ، مؤثّر است . برترين شاگرد مكتب خاتم الأنبيا ، امام على عليه السلام ، در باره برخى از آثار و بركات زيارت اموات ، چنين مى فرمايد :
زوروا مَوتاكُم ؛ فَإِنَّهُم يَفرَحونَ بِزِيارَتِكُم ، وَ ليَطلُبِ الرَّجُلُ حاجَتَهُ عِندَ قَبرِ أبيهِ
