جواد محدثی پديدآورنده : جواد محدثی

حکمت های علوی- تبادل نظر

امام على علیه السلام فرمود:

إِضْرِبُوا بَعْضَ الرّأىِ بِبَعْضٍ يَتَوَلَّدُ مِنْهُ الصَّوابُ.

بعضى انديشه‏ها را به بعضى ديگر بزنيد، انديشه درست از آن پديد مى‏آيد.

غررالحكم ج۲ ص۲۶۶

شرح حدیث

در انديشه نيز، مثل بسيارى از ميوه‏ها، غذاها، فرآورده‏ها، پختگى و خامى وجود دارد.

پختگى انديشه و نظر، محصول تبادل‏نظر و رايزنى است.

ذهن نيز، گاهى عقيم است، گاهى بارور و بارآور.

بارورى فكر و ديدگاه، وقتى است كه در انديشه‏هاى ديگران ضرب شود و حاصل ضرب آن، از نقصان و خطا مصون باشد، يإ؛خخ.ر)) كم‏خطاتر گردد.

مشورت، نوعى رايزنى است، كه اغلب كسى نظر مشورتى مى‏خواهد و مشاور، ديدگاه خود را باز مى‏گويد. يكى سود مى‏رساند، ديگرى سود مى‏برد.

اما... تبادل نظر، مرحله‏اى بالاتر و سودمندتر است. وقتى انديشه‏ها نقد شود، كاستيها آشكار مى‏شود و فكر، پخته‏تر مى‏گردد. چكش خورى، نه تنها در دكّه آهنگر و مسگر، استحكام مى‏آورد، بلكه در عرصه فكر و نظر هم مايه تولد انديشه‏اى استوار، محكم، بى‏خلل و درست مى‏شود.

در نقد انديشه، هر دو طرف (ناقد و شخص مورد نقد) سود مى‏برند.

وقتى تبادل نظر به درست‏انديشى منتهى مى‏شود و خطاها را آشكار مى‏سازد، پس چرا گريز؟

نقشى را كه آزمايش در علوم تجربى دارد، در علوم نظرى بر عهده مباحثه و مناظره است.

بامشورت و رايزنى، انديشه‏ها را بارور سازيم.

منبع: حکمت های علوی (ترجمه و توضیح چهل حدیث از امام علی علیه السلام)، جواد محدثی.