تحلیل انتقادی شروح و تفاسیر حدیث «یَکُونُ بَعْدِی اثْنَاعَشَرَ خَلِیفَه»‏

نشریه : مطالعات قرآن و حدیث

نویسنده : پديدآورنده : عباس مصلایی پور یزدی
پديدآورنده : رحیم امرایی

سال هفتم / شماره پیاپی 13 / صفحه 5-28

چکیده :

حدیث «یَکُونُ بَعْدِی اثْنَاعَشَرَ خَلِیفَة» از مهم‌ترین احادیث بحث امامت است که علاوه بر منابع شیعی، در منابع ‏اهل سنّت هم به وفور نقل شده است. برخلاف نظر شیعه، علمای اهل سنت از این حدیث، مسئله خلافت خلفای ‏اهل تسنن را برداشت کرده‌اند. به نظر می‌رسد راه حل مناسب در تبیین مفهوم این حدیث و بیان نظر صحیح، ‏طرح نظرات مختلف و نقد آنها باشد.‏
در این مقاله پس از بررسی اعتبار سندی حدیث نزد علمای شیعه و اهل سنّت، و نقل شروح و تفاسیر متفاوت ‏ایشان، اشکالات نظر علمای سنّی بر اساس اسناد و متون ارائه شده در منابع اهل سنّت تبیین شده و تفسیر ‏صحیح حدیث مشخص شده است.‏
لازم به ذکر است، نظراتی که در مقاله راجع به این حدیث ارائه شده، متعلق به علمای برجسته و صاحب اثر اهل ‏سنت بوده و نقدها و اشکالاتی که بر نظرات آنها صورت می‌پذیرد نیز بر مبنای اظهاراتی است که در کتب ‏خویش بیان کرده‌اند.‏
حدیث «یَکُونُ بَعْدِی اثْنَاعَشَرَ خَلِیفَة» از مهم‌ترین احادیث بحث امامت است که علاوه بر منابع شیعی، در منابع ‏اهل سنّت هم به وفور نقل شده است. برخلاف نظر شیعه، علمای اهل سنت از این حدیث، مسئله خلافت خلفای ‏اهل تسنن را برداشت کرده‌اند. به نظر می‌رسد راه حل مناسب در تبیین مفهوم این حدیث و بیان نظر صحیح، ‏طرح نظرات مختلف و نقد آنها باشد.‏
در این مقاله پس از بررسی اعتبار سندی حدیث نزد علمای شیعه و اهل سنّت، و نقل شروح و تفاسیر متفاوت ‏ایشان، اشکالات نظر علمای سنّی بر اساس اسناد و متون ارائه شده در منابع اهل سنّت تبیین شده و تفسیر ‏صحیح حدیث مشخص شده است.‏
لازم به ذکر است، نظراتی که در مقاله راجع به این حدیث ارائه شده، متعلق به علمای برجسته و صاحب اثر اهل ‏سنت بوده و نقدها و اشکالاتی که بر نظرات آنها صورت می‌پذیرد نیز بر مبنای اظهاراتی است که در کتب ‏خویش بیان کرده‌اند.‏

کلیدواژه‌های مقاله :حدیث اثناعشر؛ خلفای اثناعشر؛ فقه الحدیث؛ خلفای اموی و عباسی