مقایسه ملاک‌های گزینش روایات صحیح بخاری و الکافی

نشریه : مطالعات قرآن و حدیث

نویسنده : پديدآورنده : مجید معارف
پديدآورنده : مهدی ایزدی
پديدآورنده : جمال فرزند وحی

سال دوم / شماره پیاپی 4 / صفحه 5-40

چکیده :

مجموعه‌های روایی موجود در جهان اسلام نظیر جوامع حدیثی امامیه و اهل سنت به دلیل اشتمال بر احادیث سرّه و ناسرّه نیازمند نقد و نظر بوده و نقد آن‌ها همت و حوصله‌ای درخور میراث معنوی پیامبر(ص)، ائمه اطهار(ع) و اصحاب آن حضرات را می‌طلبد. در میان جوامع حدیثی اهل سنت کتابی که شهرت و اعتبار فراوانی دارد و عالمان اهل سنت آن را پس از قرآن کریم بهترین منبع و متن دینی شناخته‌اند؛ صحیح بخاری است. گرچه کتاب یاد شده درخور تحلیل و تحقیق است اما تاکنون پـژوهشگرانی محدود، جرأت و توان نقد آن را بدست آورده‌اند. از نکات قابل مطالعه در صحیح بخاری ملاک‌های مؤلف در انتخاب احادیث صحیح است. کلینی نیز نخستین عالم شیعی است که به جمع آوری، تنظیم و تبویب موضوعی احادیث اهل بیت(ع) در یک مجموعه وسیع با عنوان «الکافی» پرداخته است. از نکات قابل توجه در مطالعه الکافی نیز ملاک‌ها و معیارهای کلینی در انتخاب احادیث صحیح است. مطالعه هر یک از این دو دسته ملاک‌ها موجب آشنایی بیشتر با سیر تدوین حدیث در قرون نخست اسلامی در بین فریقین خواهد شد. از سوی دیگر با مقایسه این دو کتاب و بیان تفاوت‌های معنادار و مشهود هر کدام، می‌توان به راه‌های متفاوتی که هر یک طی نموده‌اند، پی برد.

کلیدواژه‌های مقاله :کلینی؛ الکافی؛ صحیح بخاری؛ حدیث؛ نقد حدیث؛ تطبیق؛ ملاک؛ حدیث معنعن؛ حدیث منقطع