تکاثر و تأثیر آن بر زندگی در سیره رضوی

نشریه : فصلنامه فرهنگ رضوی

نویسنده : پديدآورنده : محمد علی طاهری نژاد

سال دوم / شماره پیاپی 8 / صفحه 137-159

چکیده :

موضوع سرمایه و انباشتن آن در جامعه بشری از جمله مشکلات ویرانگر در همه اعصار بوده است. امروزه به‌واسطه ابزارهای جدید، محاسبه‌های رایانه‌ای، ماشینی شدن ابزارهای تولید و مصرف، دامنة تخریب و تأثیرگذاری این بیماری بزرگ اجتماعی، بسیار عمیق‌تر شده است. از رهاوردهای شوم آن می‌توان به جنگ‌ها و نابسامانی‌های گسترده در ابعاد اجتماعی که از طریق انباشتن سرمایه و ایجاد نظام سرمایه‌داری است، اشاره کرد. در این نوشتار که به روش توصیفی‌ ـ‌ تحلیلی سامان یافته، سعی شده تا نظام سرمایه‌داری و تکاثرگرایی که از جهت مفهومی، مصداقی و کاربرد قرآنی، همان فزون‌طلبی، برتری‌جویی و پیشی گرفتن از دیگران در اندوحتن مال است، در سیره قولی و فعلی امام رضا(ع)، با معیارها و ملاک‌های تکاثر به‌طور عام و تکاثرگرایی و آثار مادی و معنوی آن بررسی شود. واکاوی سیره و روایت‌های رضوی نشان می‌دهد اصالت دادن به مالکیت انسان، انحصار و احتکار و بینش غلط در کسب مال، از مهم‌ترین معیار و ملاک‌های تکاثر در آموزه‌های دینی است. از سوی دیگر، رباخواری، کم‌فروشی، استثمار و تجمل‌گرایی، از آثار مادی و ترک کارهای خیر و گرایش به سودجویی، بی‌مسئولیتی و فراموش کردن آخرت نیز در شمار آثار معنوی تکاثر بر زندگی شمرده می‌شود.

کلیدواژه‌های مقاله :امام رضا(ع)؛ سیره رضوی؛ تکاثر؛ آثار مادی و معنوی؛ نظام سرمایه‌داری