التحریر الطاووسی

این اثر از کتاب حلّ الإشکال فی معرفة الرجال ابن طاووس (م 673 ق) اخذ شده است. در این استخراج، تنها بر نقلها از کتاب اختیار معرفة الرجال کشّی اکتفا شده است.

این اثر از کتاب حلّ الإشکال فی معرفة الرجال ابن طاووس (م ۶۷۳ ق) (که مشتمل بر اصول رجالی شیعه، شامل رجال النجاشی، الفهرست و الرجال شیخ طوسی، رجال الضعفاء ابن غضایری و رجال الکشّی بوده) اخذ شده است.

در این استخراج، تنها بر کتاب اختیار معرفة الرجال کشّی اکتفا شده است؛ زیرا اصل بقیه کتاب ها، بجز کتاب ابن غضایری موجودند. از آن جا که در کتاب اختیار معرفة الرجال، اخبار متعارض موجود است که مؤلّف آن، به وجه جمع آنها اشاره نکرده است و همچنین دارای باب بندی هم نبوده، لذا ابن طاووس اقدام بر باب بندی و بررسی اخبار از حیث متن، سند و انضمام فوایدی بر کتاب الاختیار نموده است مرحوم شیخ حسن فرزند شهید ثانی مشهور به صاحب معالم نیز بر همین اساس، این قسمت را از بقیه کتاب حلّ الإشکال جدا کرده است و بر آن، نام التحریر الطاووسی را گذاشته است.

در بیان قدح و مدح بر راوی ها، علاوه بر کتاب های پنجگانه ای که در حل الإشکال بیان شد، از کتاب های رجالی دیگری مانند رجال البرقی و معالم العلماء استفاده شده است.

مقدمه محقّق در بیان زندگی نامه سید احمد بن طاووس و حسن بن زین الدین عاملی و روش تحقیق در کتاب آمده است.

محقّق در تعلیقه های خود بر کتاب، مطالب ذیل را متعرّض شده است: ذکر مصادر به همراه متن شرح حال ها و ضبط اسامی، همراه با اشاره به تحریف هایی که واقع شده اند؛

ذکر احوال رجال در طریق و سندهای روایت هایی که سید بن طاووس یا شیخ حسن بن زین الدین در صحّت آنها طعن و یا شکی وارد کرده اند؛

همچنین، اسامی اشخاصی را که بر آنها طعن وارد شده و بر اسامی آنها تصریح نشده است، با ذکر شرح حال مختصر و بیان قدح یا مدحی که در مورد آنها وارد شده، آورده و الفاظ مشکل در کتاب را شرح داده است. محقّق کتاب به اختلاف نسخ با اضافه کردن عبارات در داخل متن کتاب و قرار دادن آنها در داخل پرانتز، اشاره کرده است و در مواردی که مؤلّف، طریقی را ضعیف شمرده، علّت آن را بیان می نماید.

شایان ذکر است که در چاپ دیگر با تحقیق سید محمّد حسن ترحینی، تنها به تحقیق متن کتاب و مصدریابی اکتفا شده است.

محقّق تهرانی در الذریعة (ج ۱۰، ص ۱۱۰)، این کتاب را با عنوان رجال الشیخ حسن بن زین الدین فهرست نموده است.