كلينى و كافى - صفحه 416

نمونه هايى از ارزيابى و تفكيك روايات كافى توسط متأخران

1. شيخ يوسف بحرانى (م 1186ق) به نقل از يكى از اساتيد خود آمار اقسام احاديث كافى را چنين گزارش كرده است: 5072 حديث صحيح، 144 حديث حسن، 1118 حديث موثق، 302 حديث قوى، 9485 حديث ضعيف. ۱
2. شيخ حسن فرزند شهيد ثانى (م 1011 ق) در اثر ناتمام خود با نام مُنتقى الجُمان فى الاحاديث الصحاح و الحسان صرفا احاديث صحيح و حسن اين كتاب و ديگر كتب اربعه را نقل كرده است.
3. علّامه مجلسى (م 1110 ق) در مرآة العقول طبق اصطلاح متأخران اقسام صحيح، حسن، موثق و ضعيف كافى را مشخص كرده است. ۲
4. آقاى بهبودى در كتاب صحيح الكافى طبق مبناى خود پس از بررسى سند و متن روايات كافى صرفا روايات صحيح كافى را جمع كرده و نهايتا 4428 حديث را صحيحِ قطعى دانسته است. ۳
5. در نرم افزار دراية النور نيز كه با اشراف آقاى سيد جواد شبيرى تهيه گرديده و در آن اسناد متعدد هر روايت به تفكيك بررسى شده است 9488 سند، صحيح؛ 3720 سند، موثق و 6328 سند، ضعيف شمرده شده است.
اين اختلاف آمار عمدتا ناشى از اختلاف در مبانى رجالى و تفاوت ديدگاه هاى عالمان مذكور در توثيق و تضعيف راويان موجود در اسناد كافى است.

1.لؤلوة البحرين، ص ۳۹۴ و ۳۹۵.

2.طبق آمار استخراج شده توسط مؤلف از تعابير مختلف و متنوع علّامه مجلسى در مرآة العقول، آمار اقسام روايات كافى عبارت است از: ۲۴۴۷ حديث صحيح، ۸۲۲ حديث كالصحيح، ۱۱۸۳ حديث موثق، ۱۵۷ حديث كالموثق، ۲۱۸۷ حديث حسن، ۷۴ حديث كالحسن، ۱ حديث قوى، ۳۶ حديث معتبر، ۷۷ حديث مختلف فيه، ۸۲۹۹ حديث ضعيف و ۶۶ حديث نيز بدون ارزيابى.

3.براى آشنايى با معيار آقاى بهبودى در تفكيك روايات كافى و انتقادهايى كه به كتاب صحيح الكافى شده است و پاسخ هاى آن ر.ك: كيهان فرهنگى، س ۳، ۱۳۶۳، شماره هاى ۷ تا ۱۱؛ و معارف، پژوهشى در تاريخ حديث شيعه، ص ۴۸۷ـ ۴۸۹.

صفحه از 422