87
مباني شناخت

خلاصه

انسان در زمينه شناخت حقايق هستى ، چهار حالت دارد : عالم ، غافل ، جاهل بسيط و جاهل مركّب .
عالم ، كسى است كه مى داند و مى داند كه مى داند . غافل ، كسى است كه مى داند و نمى داند كه مى داند . جاهل بسيط ، كسى است كه نمى داند و مى داند كه نمى داند . جاهل مركّب نيز كسى است كه نمى داند و نمى داند كه نمى داند ، بلكه تصوّر مى كند كه مى داند .
جاهل مركّب ، مبتلا به بيمارى خوددانابينى است . اين بيمارى ، خطرناك ترين مرضى است كه جامعه بشر را تهديد مى كند و مبتلايان به آن بسيارند و تشخيص آن مشكل و درمانش - در صورتى كه مزمن شده باشد- سخت و گاهى غير ممكن است .
در سه مورد ، بيمارى خوددانابينى تقريبا همگانى است : عقايد دينى ، عقايد سياسى و مديريت .
براى پيشگيرى از بيمارى خوددانابينى و تصحيح عقيده ، بايد از اعتماد به گمان ، تمايلات نفسانى ، تعصّب ، تقليد ، استبداد و لجاجت در اظهار نظر ، اجتناب نمود و با عجله نكردن در اظهار نظر ، اندوختن تجربه كافى ، تمركز حواس ، تحرّك انديشه و تبادل نظر ، شرايط و زمينه را براى وصول به عقايد صحيح ، فراهم ساخت .


مباني شناخت
86

[خدايا !] به تو پناه مى برم ، از : دعاى به مانع خورده ، اميد دروغين ، بى حيايى ، استدلالى كه شكست خورده ، و رأى نااستوار.
به علاوه ، مى بايد توجّه كنيم كه «دعا» ، يكى از ريشه هاى الهام و اشراق است و انسان را به سوى ريشه هاى ديگر نيز مى كشاند . ۱

1.ر . ك : دانش نامه عقايد اسلامى : ج ۲ (بخش ششم / فصل چهارم : خاستگاه الهام) .

  • نام منبع :
    مباني شناخت
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1388
    نوبت چاپ :
    دوم
تعداد بازدید : 481425
صفحه از 484
پرینت  ارسال به