دبیر شورای عالی حوزههای علمیه با بیان اینکه یکی از گرفتاریهای ما این است که برخی هر حقیقتی از قرآن را مجاز میدانند گفت: نه سخن کسانی که قرآن و روایات را فاقد مجاز و مبالغه میدانند درست است و نه سخن کسانی که هر حقیقتی از قرآن و روایات را سمبلیک و مجازی میدانند.
به گزارش ایکنا؛آِیتالله رضا استادیدر ادامه سلسله مباحث تفسیری خود در دارالقرآن علامه طباطبایی با طرح این سؤال که در مورد قرآن با این همه اهمیت چه میزان کتاب و رساله نوشته شده است گفت: اگر منظور تفاسیری است که رواج دارد و در دسترس است و یا کامل و یا همان بخش باقی مانده، کامل است حدود صد عدد عنوان شده است.
وی افزود: پاسخ دیگر این است که بیش از ۵ هزار کتاب و رساله در مورد قرآن اعم از چاپی و خطی و به زبانهای مختلف نوشته شده است که فهرست آن در کتابخانه آیت الله العظمی گلپایگانی وجود دارد.
آیتالله استادی بیان کرد: یکی از محققان و استادان دانشگاه امام صادق (ع) که چند سال قبل از دنیا رفته با همراهی گروهی از دانشجویان تحقیقی در این مورد انجام داد و تا زمان عمرش، ۱۷ جلد چاپ کرد و معتقد بود که ۳۵ جلد آثاری است که میتوان در مورد قرآن، احصاء کرد و وی الی ماشاءالله کتاب و رساله با موضوعات مختلف قرآنی ارائه کرده بود.
دبیر شورای عالی حوزههای علمیه عنوان کرد: آیتالله سیدمهدی روحانی و آیتالله احمد میانهجی نزدیک به ۲۰ سال در جامعه مدرسین مشغول جمعآوری احادیثی بودند که از طرق سنی از ائمه (ع) نقل شده است که کار مفیدی بود، ولی متاسفانه مجموعه فیشهای تحقیقاتی این دو نفر که خودشان بیش از ۱۵ سال است فوت کردهاند پیگیری برای چاپ نشده است.
آیت الله استادی با بیان اینکه انگیزههای مادی مانع تکمیل برخی از این کارها شده است تصریح کرد: بیشتر موفقیت در این نوع کارها محصول تلاش و انگیزه افرادی است که به اهمیت آن آگاه و واقف هستند.
تفسیر ملاصدرا
استاد و پژوهشگر برجسته حوزه علمیه با اشاره به تفسیر ملاصدرا گفت: ملاصدرا علاوه بر مشهور بودن در مباحث فلسفه، تعدادی از سور قرآن مانند بقره و سجده و ... و برخی آیات را تفسیر کرده است که گاهی به صورت یکجا و گاهی نیز در مجلدات چهارگانه چاپ شده است.
وی با بیان اینکه این تفسیر، تفسیری معمولی است و از تفسیر نیشابوری نیز استفاده زیادی کرده است اظهار کرد: مباحث ملاصدرا عرفانی، فلسفی و محتوی موضوعات دیگر است و برای منبر و سخنرانی هم مفید است که در چند جل چاپ شده است.
آیت الله استادی تصریح کرد: از تفاسیر دیگر قرآن حقائقالتاویل است که از سیدرضی، صاحب نهجالبلاغه است، ولی این تفسیر ده جلد بوده و تنها جلد پنجم آن باقی است و ۹ جلد مابقی مفقود شده است همچنین تفسیر گزینشی از آیات است و در ذیل یک آیه ممکن است ده تا ۲۰ صفحه بحث کرده باشد و در هر صورت این کتاب بسیار مهم است.
وی افزود: امین و ثقه بودن از ویژگیهای مهم علمای اعلام ما در طول تاریخ بوده است، اما برخی، یکسری موضوعات را بهانه کرده و میگویند مثلا عینا برخی مطالب یکی از ایشان در آثار دیگران بوده است و ما تصور میکنیم که در گذشته نیز مسائلی شبیه امروز وجود دارد که به خصوص در برخی روزنامهها و جراید شاهد آن هستیم.
آیتالله استادی تصریح کرد: این اخلاق در میان امروزیها ممکن است وجود داشته باشد، ولی در مورد علمای گذشته، صادق نیست و عمدتا ناشی از این بوده که کتب دیگران در دسترس عالم دیگری نبود، اما برخی به دنبال ایجاد شیطنتهای علمی برای تخریب وجهه عالمان گذشته بودهاند.
وی افزود: این مسئله ناشی از آن است که در گذشته افراد ملزم به این که برای هر چیزی که از دیگران مینویسند منبع ارائه کنند نبودهاند.
مجاز و مبالغه در قرآن و روایات
آیتالله استادی با بیان اینکه در روایات و قرآن هم از مجاز و مبالغه در کلام استفاده شده است عنوان کرد: برخی میگویند قرآن و پیامبر (ص) و ائمه (ع) مجازگویی نداشتند و عین حقیقت را میگفتند و در کلام امام، مجاز و مبالغه نیست که این حرف درست نیست و نمیتوان گفت هر چه ایشان گفتهاند مجاز و مبالغه نیست از جمله در روایات داریم که هر کسی که به اندازه لانه کبوتری، مسجد بسازد ثواب فراوانی خواهد برد؛ مگر میشود که مسجد به اندازه لانه کبوتر باشد بنابراین نشان میدهد که مجاز وجود دارد.
وی اظهار کرد: البته نباید از آن طرف هم کسی سوء استفاده کند و بگوید هر مطلب حقی از قرآن و پیامبر و ائمه وجود دارد سمبلیک و مجاز است که متاسفانه امروز ما گرفتار این حرف هستیم؛ گاهی میگویند داستانهای قرآن رمان و سمبل است در حالی که این طور نیست و ما گاهی حرفی را در معنای مجازی و گاهی در معنای حقیقی به کار میبریم.