بررسی روایت «حمال ذو وجوه» بودن قرآن در نهج البلاغه - صفحه 137

هم‏چنین، تلقی برخی از ویژگی حمّال ذو وجوه قرآن باعث شده که برخی حتی عرضه روایات به قرآن را به خاطر این ویژگی، كاری خطا و نادرست قلمداد کنند؛ به طوری که برخی از عالمان سنی حدیث عرض را نادرست دانسته و آن را از احادیث جعلی (موضوعات) به شمار آورده‏اند. برخی از صاحبان کتب موضوعه نیز بر همین باورند. شوکانی در الفوائد المجموعة در این ‏باره می‏نویسد:

۰.خطابی آن را برساخته بی‏دینان دانسته و حدیث «اوتیت الکتاب و مثله معه» را با آن ناسازگار می‏داند.

صغانی نیز همین‏گونه گفته است. پیش از اینان نیز بنا به حکایت ذهبی، یحیی بن معین وضع آن را به زنادقه نسبت داده است. افزون بر این که این حدیث خود ویران‌گر است؛ زیرا وقتی آن را بر قرآن عرضه کنیم، با آن مخالف است؛ چون در قرآن آمده است:

۰.آن‏چه را پیامبر به شما داد برگیرید و از آن‏چه بازتان داشت دست بکشید.۱

و آیات دیگری از این قبیل هم وجود دارد.

صاحب کشف الخفاء در این ‏باره گفته است:

۰.در این زمینه حدیثی ثابت نشده است. این حدیث از جعلی‏ترین احادیث موضوعه است، بلکه خلاف آن صحیح است که پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: «الا انی اوتیت الکتاب و مثله معه».۲

بالاتر از این، مکحول مدعی شده است که نیاز قرآن به سنّت بیش از نیاز سنّت به قرآن است:

۰.الکتاب احوج الی السنة من السنة الی الکتاب.۳

از این رو، این موضوع می‏تواند از حیث حدیثی و تفسیری و هم‏چنین زبان‌شناسی فهم دین حایز اهمیت باشد.

گفتنی است روش تحقیق در مقاله کتابخانه‌ای (دیجیتالی و غیردیجیتالی) و نوع تحقیق، تحلیلی_ توصیفی است که نکات و یافته‏ها را از پردازش داده‏ها _ که در این مقاله

1.. سوره حشر، آیه ۷.

2.. کشف ‏الخفاء و مزیل الالباس عما اشتهر من الاحادیث علی السنة الناس، ج۲، ص۵۶۹.

3.. الکفایة فی علم الروایة، ص۳۰؛ «نقد دیدگاه مخالفان عرض حدیث بر قرآن».

صفحه از 149