مقایسه مبانی انکار سنت در یهودیت و اسلام - صفحه 170

مقایسه مبانی انکار سنت در یهودیت و اسلام

رضا گندمی نصرآبادی۱

چکیده

در بین متفکران یهودی و مسلمان گرایشی وجود دارد که بر بسندگی کتاب مقدس و قرآن تأکید دارند و سنت را به طور کلی یا سنت به مثابه مرجع معتبر و مقدس را انکار می‏کنند.از منکران سنت در یهودیت، با عنوان قارئون و از منکران سنت در اسلام با عنوان قرآنیون یاد می‏شود. در این مقاله، علاوه بر بررسی علل و زمینه‏های طرح این دیدگاه در یهودیت و اسلام، به بیان شباهت‏ها و تفاوت‏های آن دو پرداخته خواهد شد. با در نظر گرفتن تعریفی که از سنت به دست داده‏اند، ‏دغدغه یا مسأله اصلی و به عبارت دیگر، ‏رخنه معرفتی، ‏مبانی یا پیش فرض‏ها، ‏ادله، ‏روی‏کرد یا رهیافت و نحوه تقرب آنان به موضوع می‏توان به ظاهری یا واقعی بودن شباهت‏ها یا تفاوت‏ها پی برد. به نظر می‏رسد که شباهت‏های غیر قابل انکاری بین منکران سنت در یهودیت و اسلام وجود دارد و حتی اگر دغدغه و مبنای متفاوتی داشته باشند، پیامدهای نظری و عملی یکسانی در پی دارند.

کلیدواژه‏ها: یهودیت، ‏اسلام، ‏کتاب مقدس، ‏قرآن، ‏قارئون، ‏قرآنیون، سنت.

مقدمه

در یهودیت از تورات مکتوب و شفاهی و در اسلام از قرآن و سنت سخن رفته است. یوزف هورویتس مقایسه فوق را برای اولین بار ذکر کرد که: «میان حدیث و قرآن رابطه‏ای همانند سنت شفاهی یهود با سنت مکتوب آن وجود دارد».۲ گلدزیهر در مقاله‏ای با عنوان

1..‏ ‏عضو هیأت علمی دانشگاه تهران (پردیس فارابی).

2..‏‏ حدیث اسلامی: خاستگاه‏ها و سیر تطور، ‏ص۱۶۴.

صفحه از 185