حديث سبق اسلام

پرسش :

حديث سبق اسلام چيست؟ و در چه پايه اي از اعتبار قرار دارد؟



پاسخ :

حدیثی است که حکایت از آن دارد امام علی(ع) نخستین کسی است که اسلام آورد.

حدیث سبق اسلام امیرالمؤمنین (ع) نزد شیعه متواتر است و راویان آن، محدثان مورد اعتمادند. علماى اهل سنت نیز صحت و اعتبار آن را پذیرفته اند. به علاوه کتب تاریخ و سیره نیز از قدیم ترین ایام تاکنون آن را به صورت حدیثى قطعی الصدور روایت مى کنند. علامه امینى در الغدیر (ج ۳، ص ۲۱۹ ـ ۲۴۷) صد و یک حدیث در این باره از طرق اهل سنت نقل نموده و اتفاق نظر علماى اسلام را در این باره به اثبات رسانده است.[۱]

چند حدیث را به عنوان نمونه از منابع اهل سنت می آوریم:

رسول اللّه(ص): أوَّلُکم وارِدا عَلَى الحَوضِ أوَّلُکم إسلاما؛ عَلِی بنُ أبی طالِبٍ.[۲]

پیامبر خدا(ص): اوّلین کس از شما که بر حوض [کوثر] وارد مى گردد، اوّلینِ شما در اسلام آوردن، [یعنى] على بن ابى طالب است.

رسول اللّه(ص): عَلِی أوَّلُ مَن آمَنَ بی وصَدَّقَنی.[۳]

پیامبر خدا(ص): على، اوّلین کسى بود که به من ایمان آورد و مرا تصدیق کرد.

المعجم الکبیر عن أبی ذرّ وسلمان: أخَذَ رَسولُ اللّهِ(ص) بِیدِ عَلِی(ع) فَقالَ: إنَّ هذا أوَّلُ مَن آمَنَ بی، وهُوَ أوَّلُ مَن یصافِحُنی یومَ القِیامَةِ، وهذَا الصِّدِّیقُ الأَکبَرُ، وهذا فاروقُ هذِهِ الامَّةِ یفَرِّقُ بَینَ الحَقِّ وَالباطِلِ، وهذا یعسوبُ «۵» المُؤمِنینَ، وَالمالُ یعسوبُ الظّالِمِ.[۴]

المعجم الکبیر به نقل از ابو ذر و سلمان: پیامبر خدا، دست على(ع) را گرفت و فرمود: «این، اوّلین کسى است که به من ایمان آورد و نخستین کسى است که در روز واپسین، با من دست خواهد داد؛ این، صدّیق اکبر است؛ این، فاروق این امّت است که بین حق و باطل، جدایى خواهد افکند؛ این، رئیس مؤمنان است و مال، رئیس ظالمان».

رسول اللّه(ص): إنَّ المَلائِکةَ صَلَّت عَلَی وعَلى عَلِی سَبعَ سِنینَ قَبلَ أن یسلِمَ بَشَرٌ.[۵]

پیامبر خدا(ص): فرشتگان، هفت سال پیش از آن که کسى مسلمان شود، بر من و بر على درود مى فرستادند.

رسول اللّه(ص): صَلّى عَلَی المَلائِکةُ وعَلى عَلِی بنِ أبی طالِبٍ(ع) سَبعَ سِنینَ، ولَم یصعَد أو تَرتَفِع شَهادَةُ أن لا إلهَ إلَا اللّهُ مِنَ الأَرضِ إلَى السَّماءِ إلّا مِنّی ومِن عَلِی بنِ أبی طالِبٍ.[۶]

پیامبر خدا(ص): فرشتگان، هفت سال بود که بر من و بر على بن ابى طالب، درود مى فرستادند و بانگ شهادت «لا إله إلّا اللّه»، جز از سوى من و على بن ابى طالب، به سوى آسمان نمى رفت.

المناقب للخوارزمی عن ابن عبّاس: قالَ رَسولُ اللّهِ(ص): صَلَّتِ المَلائِکةُ عَلَی وعَلى عَلِی بنِ أبی طالِبٍ سَبعَ سِنینَ.

قالوا: وَلِمَ ذلِک یا رَسولَ اللّهِ؟

قالَ(ص): لَم یکن مَعی مَن أسلَمَ مِنَ الرِّجالِ غَیرَهُ، وذلِک أنَّهُ لَم تُرفَع شَهادَةُ أن لا إلهَ إلَا اللّهُ إلَى السَّماءِ إلّا مِنّی ومِن عَلِی.[۷]

المناقب، خوارزمى به نقل از ابن عبّاس: پیامبر خدا فرمود: «فرشتگان بر من و بر على بن ابى طالب، هفت سال درود فرستادند».

گفتند: براى چه، اى پیامبر خدا؟

فرمود: «چون از بینِ مردان، جز او کسى که اسلام آورده باشد، همراه من نبود و به همین جهت، شهادت به «لا اله إلّا اللّه»، جز از من و از على بن ابى طالب، به آسمان بلند نمى شد.


[۱] . دایرة المعارف تشیع، ج ۶، ص ۱۶۸.

[۲] . المستدرک على الصحیحین، ج ۳، ص ۱۴۷، ح ۴۶۶۲؛ تاریخ بغداد، ج ۲، ص ۸۱ الرقم ۴۵۹ وفیه «واردة» بدل «واردا»؛ تاریخ مدینة دمشق، ج ۴۲، ص ۴۰، ح ۸۳۶۷؛ الاستیعاب، ج ۳، ص ۱۹۸ الرقم ۱۸۷۵ کلّها عن سلمان؛ شرح نهج البلاغة، ج ۱۳، ص ۲۲۹.

[۳] . تاریخ مدینة دمشق، ج ۴۲، ص ۳۶، ح ۸۳۶۲ عن ابن عبّاس؛ شرح نهج البلاغة، ج ۱۳، ص ۲۲۵ عن الشعبی و ص ۲۳۳؛ الریاض النضرة، ج ۳، ص ۱۱۰ کلاهما نحوه.

[۴] . المعجم الکبیر، ج ۶، ص ۲۶۹، ح ۶۱۸۴؛ تاریخ مدینة دمشق، ج ۴۲، ص ۴۱، ح ۸۳۶۸؛ شرح نهج البلاغة، ج ۱۳، ص ۲۲۸ نحوه.

[۵] . تاریخ مدینة دمشق، ج ۵۶، ص ۳۶، ح ۱۱۷۴۷؛ شواهد التنزیل، ج ۲، ص ۱۸۴، ح ۸۱۸.

[۶] . تاریخ مدینة دمشق، ج ۴۲، ص ۳۹، ح ۸۳۶۶؛ المناقب للخوارزمی، ص ۵۴، ح ۱۸؛ المناقب لابن المغازلی، ص ۱۴، ح ۱۹.

[۷] . المناقب للخوارزمی، ص ۵۳، ح ۱۷؛ تاریخ مدینة دمشق، ج ۴۲، ص ۳۶، ح ۸۳۶۳؛ المناقب لابن المغازلی، ص ۱۴، ح ۱۷ عن أبی أیوب وکلاهما نحوه إلى «غیره».



بخش پاسخ گویی پایگاه حدیث نت