حديث سد ابواب
پرسش :
حديث سد الابواب چه حديثي است و ميزان اعتبار آن چقدر است؟
پاسخ :
حدیث سد ابواب از روایت های متواتر نزد شیعه و اهل سنت است و در اعتبار آن تردیدی نیست. این حدیث با اندک تفاوت در لفظ نقل شده است. چند نمونه را از منابع اهل سنت می آوریم:
إنَّ رَسولَ اللّهِ(ص) أمَرَ بِسَدِّ الأَبوابِ إلّا بابَ عَلِی.[۱]
پیامبر خدا فرمان به بستن درها [به مسجد] بجز در [خانه] على(ع) داد.
قالَ رَسولُ اللّهِ(ص): سُدّوا أبوابَ المَسجِدِ غَیرَ بابِ عَلِی. فَیدخُلُ المَسجِدَ جُنُبا وهُوَ طَریقُهُ لَیسَ لَهُ طریقٌ غَیرُهُ.[۲]
پیامبر خدا فرمود: «درهاى مسجد را، بجز در [خانه] على، ببندید». او در حال جنابت هم وارد مسجد مى شد، چون راه وى، از آن جا بود و راهى غیر از آن برایش نبود.
عبد اللّه بن الرقیم الکنانی: خَرَجنا إلَى المَدینَةِ زَمَنَ الجَمَلِ، فَلَقینا سَعدَ بنَ مالِک بِها، فَقالَ: أمَرَ رَسولُ اللّهِ(ص) بِسَدِّ الأَبوابِ الشّارِعَةِ فِی المَسجِدِ، وتَرَک بابَ عَلِی رضى الله عنه.[۳]
عبد اللّه بن رقیم کنانى: در زمان جنگ جمل به مدینه رفتیم و در آن جا سعد بن مالک (ابن ابى وقّاص) را دیدیم. وى گفت: پیامبر خدا، فرمان به بستن درهایى که به مسجد باز مى شدند، داد و درِ [خانه] على(ع) را نبست.
جابر بن عبد اللّه: سَمِعتُ رَسولَ اللّهِ(ص) یقولُ: سُدُّوا الأَبوابَ کلَّها إلّا بابَ عَلِی وأومَأَ بِیدِهِ إلى بابِ عَلِی.[۴]
جابربن عبد اللّه: از پیامبر خدا شنیدم که در حالى که با انگشت به درِ [خانه] على(ع) اشاره مى کرد، مى فرمود: «همه درها را، بجز درِ [خانه] على، ببندید».
سُئِلَ ابنُ عُمَرَ عَن عَلِی وعُثمانَ. فَقالَ: أمّا عَلِی فَلا تَسأَلوا عَنهُ؛ انظُروا إلى مَنزِلَتِهِ مِن رَسولِ اللّهِ، فَإِنَّهُ سَدَّ أبوابَنا فِی المَسجِدِ، وأقَرَّ بابَهُ.[۵]
از عبد اللّه بن عمر، درباره على و عثمان پرسش شد. گفت: امّا على؛ از وى نپرسید، بلکه به جایگاهش در نزد پیامبر خدا بنگرید. همه درهاى باز شده به مسجد را بست و درِ [خانه] على را باز گذاشت.
إنَّ النَّبِی(ص) قالَ: سُدّوا عَنّی کلَّ خَوخَةٍ فِی المَسجِدِ إلّا خَوخَةَ عَلِی.[۶]
پیامبر(ص) فرمود: «همه ورودى ها را به مسجد، جز در ورودى على، ببندید».
زید بن أرقم: کانَ لِنَفَرٍ مِن أصحابِ رَسولِ اللّهِ(ص) أبوابٌ شارِعَةٌ فِی المَسجِدِ، قالَ: فَقالَ یوما: سُدّوا هذِهِ الأَبوابَ إلّا بابَ عَلِی.
قالَ: فَتَکلَّمَ فی ذلِک النّاسُ، قالَ: فَقامَ رَسولُ اللّهِ(ص)، فَحَمِدَ اللّهَ تَعالى وأثنى عَلَیهِ، ثُمَّ قالَ: أمّا بَعدُ، فَإِنّی أمَرتُ بِسَدِّ هذِهِ الأَبوابِ إلّا بابَ عَلِی، وقالَ فیهِ قائِلُکم، وإنّی وَاللّهِ ما سَدَدتُ شَیئا ولا فَتَحتُهُ! ولکنّی امِرتُ بِشَی ءٍ فَاتَّبَعتُهُ.[۷]
زید بن ارقم: براى تعدادى از یاران پیامبر خدا، درهایى بود که از مسجد مى گذشت. روزى فرمود: «این درها را، بجز درِ [خانه] على، ببندید».
مردم، در این باره حرف هایى زدند. پیامبر خدا به پا ایستاد و حمد و ثناى خداى متعال را گفت و سپس افزود: «امّا بعد؛ من فرمان به بستن درها، جز درِ [خانه] على، دادم. کسانى از بین شما حرف هایى زدند. به خدا سوگند، من درى را نبستم و یا باز نکردم؛ بلکه به چیزى فرمان داده شدم و آن را اجرا کردم».
[۱]
. سنن الترمذی، ج ۵، ص ۶۴۱، ح ۳۷۳۲؛ خصائص أمیر المؤمنین، نسائی، ص ۱۰۵، ح ۴۳؛ حلیة الأولیاء، ج ۴، ص ۱۵۳؛ تاریخ مدینة دمشق، ج ۴۲، ص ۱۳۸؛ المناقب لابن المغازلی، ص ۲۶۰، ح ۳۰۸.
[۲]
. مسند ابن حنبل، ج ۱، ص ۷۰۹، ح ۳۰۶۲؛ فضائل الصحابة لابن حنبل، ج ۲، ص ۶۸۴، ح ۱۱۶۸؛ المستدرک على الصحیحین، ج ۳، ص ۱۴۴، ح ۴۶۵۲؛ خصائص أمیر المؤمنین، نسائی، ص ۷۳، ح ۲۳ و ص ۱۰۵، ح ۴۴؛ الإصابة، ج ۴، ص ۴۶۷ الرقم ۵۷۰۴؛ البدایة والنهایة، ج ۷، ص ۳۳۹؛ المناقب للخوارزمی، ص ۱۲۷، ح ۱۴۰.
[۳]
. مسند ابن حنبل، ج ۱، ص ۳۷۱، ح ۱۵۱۱.
[۴]
. تاریخ بغداد، ج ۷، ص ۲۰۵، ح ۳۶۶۹؛ حلیة الأولیاء، ج ۴، ص ۱۵۳.
[۵]
. المعجم الأوسط، ج ۲، ص ۳۸، ح ۱۱۶۶.
[۶]
. مسند البزّار، ج ۳، ص ۳۶۸، ح ۱۱۶۹.
[۷]
. مسند ابن حنبل، ج ۷، ص ۷۹، ح ۱۹۳۰۷؛ فضائل الصحابة لابن حنبل، ج ۲، ص ۵۸۱، ح ۹۸۵؛ المستدرک على الصحیحین، ج ۳، ص ۱۳۵، ح ۴۶۳۱؛ خصائص أمیر المؤمنین، نسائی، ص ۹۸، ح ۳۸؛ تاریخ مدینة دمشق، ج ۴۲، ص ۱۳۸، ح ۸۵۲۲ و ۸۵۲۳؛ المناقب لابن المغازلی، ص ۲۵۷، ح ۳۰۵ کلاهما عن البراء بن عازب؛ الصواعق المحرقة، ص ۱۲۴، ح ۲۴ وفیه من «إنّی أمرت»؛ المناقب للخوارزمی، ص ۳۲۷، ح ۳۳۸.
بخش پاسخ گویی پایگاه حدیث نت