رويارويي امامان عليهم السلام با يک ارزش جاهلي (النّار و لا العار)
محمّد حسين صالحآبادي ۱
چکيده
اين نوشتار بر آن است تا با توجّه به جايگاه عترت در کنار قرآن به عنوان جانشينان پيامبر در هدايتگري جامعه، تلاشهاي آن بزرگواران را در هدايت جامعه و مبارزه با ارزشهاي جاهلي با بيان يک مصداق مشخّص، تبيين کند. برخورد ائمّه با ضرب المثل جاهلي «النّار و لا العار» که نماد يک ارزش جاهلي است، بررسي و نمونههايي از برخورد قرآن و عترت و همچنين تأثيرات آن بر جامعه ارائه شده است.
کليد واژهها: ائمّه، ارزشهاي جاهلي، ضرب المثل، النّار، العار، ننگ، آتش، عزّتطلبي.
مقدّمه
وقتي نوزاد ابراهيم و هاجر پاهاي لطيف خود را بر صخرههاي سخت و خشک مکّه ميزد، هرگز گمان نميرفت که از دل اين سنگهاي سخت، آبي گوارا بجوشد و چشمهاي چون زمزم جاري گردد و مايه حيات را به اعراب سرگردان در بيابانهاي حجاز ببخشد. قرنها بعد مردي از تبار همين کودک، با لطافت کلامي از جنس وحي و با خويي نرم، جويباري از رحمت را بر دلهاي سخت و خشن مردمان متعصّب، متفرّق و غارتگر اين سرزمين، جاري ساخت و از جمع پراکنده آنان، گروهي متّحد و مهربان با هم، پايبند به اخلاق، مؤمن به خداوند يکتا ساخت. رسالتِ هدايت و نجات بشر از گمراهيها، با رحلت اين پيامبر رحمت صلي الله عليه و آله پايان نپذيرفت و يادگارهاي گرانقدر او يعني کتاب خدا و اهل بيتش، عهدهدار اين رسالت شدند. بديهي بود که با تلاشهاي نبي اکرم صلي الله عليه و آله، تباهي، گمراهي و فکر و خوي جاهلي عرب، صرفاً از صحنههاي رسمي اجتماع کنار
1.محقق پژوهشکده دارالحديث.