استخاره و اراده خداوند - صفحه 41

استخاره و اراده خداوند

محمود کريميان ۱

چكيده

استخاره، اصطلاحي خاصّ و منطبق بر عملي متعارف در جامعه مذهبي است که رواج گستردهاي يافته است. اين نوشته در پي آن است تا مستندات آن را در حديث، گسترده‌ترين منبع در حوزه معارف دين، استخراج كرده، صحّت و سقم آن را بررسي و خطا در تطبيق اين اصطلاح را روشن نمايد. علاوه، رابطه استخاره و قضا و قدر الهي بحث شده است. در اين زمينه، به دو گروه كلي از احاديث بر ميخوريم. گروهي كه مضمون آن‌ها خواندن دو ركعت نماز و دعايي خاصّ در واگذار كردن كار به خدا است، علاوه بر آن كه مفاهيمي عالي همچون توكّل و رضا را در بر دارد، از تعداد به نسبت زيادي برخوردار است و در بين آن‌ها رواياتي با سند صحيح و موثّق موجود است. و گروه دوم كه مضمون آن‌ها استخاره با قرآن است، تعداد آن‌ها كمتر و از جهت سندي ضعيف هستند. هم‌چنين در اين نوشتار، به گروه ديگري از احاديث با اين مضمون كه خير واقعي انسان در چيست، اشاره شده است.

كليد واژهها: خير، استخاره، تفأّل.

مقدّمه

طلب خير از خدا، در بسياري از احاديث و برخي از آيات قرآن سفارش شده است. در بسياري از دعاهايي که از معصومان عليهم السلام وارد شده عباراتي به چشم ميخورد که مضمون آن طلب خير از خداست. حتي شايد بتوان گفت تمامي ادعيه، به گونهاي طلب خير از خدا به شمار ميآيند: خير دنيوي، اخروي و يا هر دو.

1.محقق پژوهشکده دار الحديث.

صفحه از 61