هزار حدیث در یکصد موضوع 02 - صفحه 49

49 ـ فرهنگ‏سازى

1

امام على عليه‏السلام:

۰.يَكْتَسِبُ الصّادِقُ بِصِدْقِهِ ثَلاثا: حُسْنَ الثِّقَةِ بِهِ، وَالْمَحَبَّةَ لَهُ، وَالْمَهابَةَ عَنْهُ؛۱

۰.راستگو با راستگويى خود، سه چيز را به دست مى‏آورد: اعتماد، محبت و شكوه (در دل‏ها).

2

پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله:

۰.اِنَّ اللّه‏َ يُحِبُّ مَعالِىَ الاُْمورِ وَ اَشْرافَها وَ يَكْرَهُ سَفْسافَها؛۲

۰.خداوند كارهاى والا و شرافتمند را دوست دارد و از كارهاى پست و ناچيز بيزار است.

3

امام باقر عليه‏السلام:

۰.اِنَّ اَهْلَ التَّقْوى هُمُ الاَْغْنياءُ اَغْناهُمُ الْقَليلُ مِنَ الدُّنْيا، فَمَؤُونَتُهُمْ يَسيرَةٌ اِنْ نَسيتَ الْخَيْرَ ذَكَّروكَ وَ اِنْ عَمِلْتَ بِهِ اَعانوكَ؛۳

۰.ثروتمندان واقعى همان تقواپيشگانند كه اندك دنيا آنان را بى‏نياز كرده و كم خرجند. اگر خير و خوبى را فراموش كنى، به يادت مى‏آورند و اگر به آن عمل نمايى يارى‏ات مى‏رسانند.

4 امام على عليه‏السلام:

۰.مَنْ نَصَبَ نَفْسَهُ لِلنّاسِ اِماما فَليَبْدَاَ بِتَعْليمِ نَفْسِهِ قَبْلَ تَعْليمِ غَيْرِهِ وَلْيَكُنْ تَاْديبُهُ بِسيرَتِهِ قَبْلَ تَأْديبِهِ بِلِسانِهِ وَ مُعَلِّمُ نَفْسِهِ وَ مُؤَدِّبُها اَحَقُّ بِالاِْجْلالِ مِنْ مُعَلِّمِ النّاسِ ومُؤَدِّبِهِمْ؛۴

۰.كسى كه خود را پيشواى مردم قرار داده، بايد پيش از آموزش ديگران، خود را آموزش دهد و پيش از آن‏كه ديگران را با زبان، ادب بياموزد، باكردارش ادب آموزد و البته آموزش دهنده و ادب‏آموز خود بيش از آموزگار و ادب‏آموز مردم، شايسته تجليل است.

5

امام على عليه‏السلام:

۰.فى وَصِيَّتِهِ لاِبْنِهِ الحَسَنِ عليه‏السلام اِنَّما قَلْبُ الْحَدَثِ كَالاَْرضِ الخاليَةِ ما اُ لْقىَ فيها مِنْ شَىْ‏ءٍ قَبِلَتْهُ فَبادَرتُكَ بِالاَْدَبِ قَبْلَ اَنْ يَقْسُوَ قَلْبُكَ وَيَشْتَغِلَ لُبُّكَ ؛۵

۰.در وصيّت به فرزندش امام حسن عليه‏السلام: دل جوان، مانند زمين كشت‏ناشده است. آنچه در آن افكنده شود، مى‏پذيرد. از اين رو، پيش از آن‏كه دلت سخت گردد و خِرَدَت سرگرم شود، به تربيت تو همت گماشتم.

6

پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله:

۰.اوصيكُمْ بِالشُّبّانِ خَيْرا فَاِنَّهُمْ اَرَقُّ اَفْئِدَةً اِنَّ اللّه‏َ بَعَثَنى بَشيرا وَ نَذيرا فَحالَفَنِى الشُّبّانُ وَ خالَفَنِى الشُّيوخُ، ثُمَّ قَرَاَ «فَطالَ عَلَيْهِمُ الاَْمَدُ فَقَسَتْ قُلوبُهُمْ»؛۶

۰.شما را به نيكى با جوانان سفارش مى‏كنم، چرا كه آنان، دل‏هاى رقيق‏ترى دارند، به راستى كه خداوند، مرا بشارت دهنده و هشدار دهنده برانگيخت، جوانان با من هم پيمان شدند و پيران با من به مخالفت برخاستند. آن‏گاه اين آيه را خواندند: «و عمر آنان به درازا كشيد و دل‏هايشان سخت گرديد».

7

پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله:

۰.مَنْ اَرادَ اللّه‏ُ بِهِ خَيْرا رَزَقَهُ اللّه‏ُ خَليلاً صالِحا؛۷

۰.هر كس كه خداوند براى او خير بخواهد، دوستى شايسته نصيب وى خواهد نمود.

8

امام سجاد عليه‏السلام:

۰.حَقُّ اللِّسانِ اِكْرامُهُ عَنِ الْخَنى وَتَعْويدُهُ الْخَيْرَ وَ تَرْكُ الْفُضولِ الَّتى لافائِدَةَ لَها وَ الْبِرُّ بِالنّاسِ وَ حُسْنُ الْقَوْلِ فيهِمْ؛۸

۰.حق زبان، احترام گذاشتن به آن با ترك زشت‏گويى، عادت دادنش به خوبى، ترك گفتار بى‏فايده و نيكى به مردم و خوشگويى درباره آنان است.

9

پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله:

۰.خَيْرُ الكَلامِ مَا دَلَّ وَ جَلَّ وَ قَلَّ وَ لَمْ يُمِلَّ؛۹

۰.بهترين سخن، آن است كه قابل فهم و روشن و كوتاه باشد و خستگى نياورد.

10

امام على عليه‏السلام:

۰.مَن أكثَرَ الفِكرَ فيما تَعَلَّمَ أتقَنَ عِلمَهُ، وفَهِمَ ما لَم يَكُن يَفهَمُ؛۱۰

۰.بيشترين فكر خود را صرف چيزهايى كنيد كه فرا مى‏گيريد، تا دانش خود را تقويت كنيد و آنچه را نفهميده‏ايد، بفهميد.

1.۱. غررالحكم ۶/۴۸۰/۱۱۰۳۸.

2.۲. كنز العمال ح ۵۱۸۰.

3.۳. تحف العقول ص ۲۸۷.

4.۴. نهج البلاغه حكمت ۷۳.

5.۵. نهج البلاغه از نامه ۳۱.

6.۶. سفينة البحار ۲/۱۷۶.

7.۷. نهج الفصاحه ح ۳۰۶۴.

8.۸. بحارالأنوار ۷۱/۲۸۶/۴۱.

9.۹. انوار العلويه ص ۴۸۹.

10.۱۰. غرر الحكم ح ۸۹۱۷.

صفحه از 102