74 ـ حقوق بشر

1

امام صادق عليه‏السلام:

۰.اِنَّ اللّه‏َ عَزَّوَجَلَّ لَمْ يَبْعَثْ نَبيّا اِلاّ بِصِدْقِ الْحَديثِ وَ اَداءِ الاَْمانَةِ اِلَى الْبَرِّ وَ الْفاجِرِ؛^۱

۰.خداوند عزوجل هيچ پيامبرى را نفرستاد، مگر به راستگويى و برگرداندن امانت به نيكوكار و بدكار.

2

امام على عليه‏السلام:

۰.... فَاِنَّهُمْ صِنْفانِ: اِمّا اَخٌ لَكَ فِى الدِّينِ وَ اِمّا نَظيرٌ لَكَ فِى الْخَلْقِ يَفْرُطُ مِنْهُمُ الزَّلَلُ وَ تَعْرِضُ لَهُمُ الْعِلَلُ وَ يُؤْتى عَلى اَيْديِهمْ فِى الْعَمْدِ وَ الْخَطَأِ فَاَعْطِهِمْ مِنْ عَفْوِكَ وَ صَفْحِكَ مِثْلَ الَّذى تُحِبُّ اَنْ يُعْطيَكَ اللّه‏ُ مِنْ عَفْوِهِ وَ صَفْحِهِ...؛^۲

۰.... مردم دو گروهند: يا هم‏دين تو هستند، يا هم‏نوع تو، كه از همه آنها خطاهايى سر مى‏زند، و به آنان حالات گوناگون رو مى‏آورد، و به عمد يا خطا دچار لغزش‏هايى مى‏گردند، پس از گذشت و بخشش خويش بهره‏شان ده، همانگونه كه دوست دارى تا خدا نيز از گذشت و بخشش خود، تو را بهره دهد....

3

پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله:

۰.مَنْ أَخَذَ لِلْمَظْلومِ مِنَ الظّالِمِ كانَ مَعىَ فِى الْجَنَّةِ تَصاحُبا؛^۳

۰.هر كس داد مظلوم را از ظالم بگيرد، در بهشت با من يار و هم‏نشين باشد.

4

امام صادق عليه‏السلام:

۰.لَمْ يَبْعَثِ اللّه‏ُ نَبيّا قَطُّ اِلاّ بِالْبِرِّ وَالْعَدْلِ؛^۴

۰.خداوند هيچ پيامبرى را جز به نيكى و عدالت بر نينگيخت.

5

امام سجاد عليه‏السلام:

۰.وَ الذُّنُوبُ الّتى تُنْزِلُ النِّقَمَ عِصْيانُ الْعارِفِ بِالْبَغىِ وَ التَطاوُلُ عَلَى النّاسِ وَ الاِستِهْزاءُ بِهِمْ وَ السُّخْريَّةُ مِنْهُمْ ؛^۵

۰.گناهانى كه باعث نزول عذاب مى‏شوند، عبارت‏اند از: ستم كردن شخص از روى آگاهى، تجاوز به حقوق مردم، و دست انداختن و مسخره كردن آنان.

6

پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله:

۰.مَنْ ضارَّ ضارَّ اللّه‏ُ بِهِ وَ مَنْ شاقَّ شاقَّ اللّه‏ُ عَلَيْهِ؛^۶

۰.هر كس به ديگران ضرر برساند، خداوند به او ضرر مى‏زند و هر كس سخت‏گيرى كند، خداوند به او سخت مى‏گيرد.

7 امام على عليه‏السلام:

۰.جَعلَ اللّه‏ُ سبحانَهُ حُقوقَ عِبادِهِ مُقَدِّمَةً لحُقوقِهِ، فمَن قامَ بحُقوقِ عِبادِ اللّه‏ِ كانَ ذلكَ مُؤَدّيا إلى القِيامِ بحُقوقِ اللّه‏ِ ؛^۷

۰.حق مردم را خداوند بر حق خود مقدم داشت، رعايت حقوق بندگان منجر به رعايت حقوق خداوند مى‏شود.

8

امام سجاد عليه‏السلام:

۰.وَ أَمَّا حَقُّ أَهْلِ الذِّمَّةِ فَالْحُكْمُ فِيهِمْ أَنْ تَقْبَلَ مِنْهُمْ مَا قَبِلَ اللَّهُ... وَ تَحْكُمَ فِيهِمْ بِمَا حَكَمَ اللَّهُ بِهِ عَلَى نَفْسِكَ... وَ عَهِدِ رَسُولِ اللَّهِ صلى‏الله‏عليه‏و‏آله حَائِلٌ فَإِنَّهُ بَلَغَنَا أَنَّهُ قَالَ مَنْ ظَلَمَ مُعَاهِدا كُنْتُ خَصْمَهُ فَاتَّقِ اللَّهَ... ؛^۸

۰.حق اقليت مذهبى: بپذيرى عهد و حكم و پذيرش خدا را درباره آنان كه پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله فرمود: من دشمن ظلم‏كننده به كافرِ در پناه اسلامم....

9

إرشاد القلوب:

۰.مِن وَصِيَّةِ لُقمانَ عليه‏السلام لاِبنِهِ، قالَ:... أحِبَّ لِلنّاسِ ما تُحِبُّ لِنَفسِكَ، وَاكرَه لَهُم ما تَكرَهُ لِنَفسِكَ ؛^۹

۰.فرزندم براى مردم دوست بدار و ناپسند شمار، آنچه كه براى خودت دوست مى‏دارى و ناپسند مى‏شمارى.

10

لقمان عليه‏السلام:

۰.أي بُنَيَّ، إنَّ اللِّسانَ مِفتاحٌ لِلخَيرِ وَالشَّرِّ فَاختِم عَلى فيكَ، إلاّ مِن خَيرٍ كَما تَختِمُ عَلى ذَهَبِكَ وفِضَّتِكَ ؛^۱۰

۰.فرزندم! زبان كليد خوبى و بدى است. پس جز در خير دهانت را مهر كن، چنان كه طلا و نقره‏ات را مهر و موم مى‏كنى.