تحلیل ارتباط بینامتنی آیه اطاعت با عمده‌ترین آیات ولایت و فضائل اهل‌بیت(ع)

نشریه : فصلنامه تحقیقات علوم قرآن و حدیث

نویسنده : پديدآورنده : کاوس روحی برندق
پديدآورنده : علی حاجی خانی
پديدآورنده : سید سجاد غلامی

سال پانزدهم / شماره پیاپی 37 / صفحه 207-241

چکیده :

آیة اولی‌الامر (نساء: 59)، از مهم‌ترین ادله مشروعیت اطاعت در حوزه مرجعیت دینی و سیاسی در قرآن است که به مسئله اجتماعی یعنی رهبری امت اسلامی و اطاعت مطلق همه مسلمانان از آنان اختصاص دارد. مفسران و دانشمندان فریقین در طول تاریخ از جهات مختلفی درباره این آیه بحث و گفتگو کرده‌اند، یکی از جنبه‌هایی که به آن پرداخته نشده است، ارتباط بینامتنی آیه اطاعت با دیگر آیات امامت، ولایت و فضائل اهل‌بیت (ع) است. این جستار درصدد است با استفاده از روش توصیفی -تحلیلی و با پرداختن به قواعد روابط بینامتنی بین آیات مذکور، به تحلیل ارتباط بینامتنیتی آیه اطاعت با عمده‌ترین آیات امامت، ولایت و فضائل اهل‌بیت (ع) بپردازد. پس از تحلیل و ارزیابی روابط بینامتنی آیه اطاعت با دیگر آیات مذکور به این نتیجه دست‌یافته شد که مفهوم و مصداق آیه اطاعت که دلالت بر امامت و عصمت اولی‌الامر (ع) دارد به شکل غیر ظاهر یا پنهان در دیگر آیات امامت، ولایت و فضائل اهل‌بیت(ع) آمده است. بر اساس قواعد روابط بینامتنی، این ارتباط‌ها یا از نوع رابطه مصداقی است یا زمینه‌ساز و تمهید آیه‌ای دیگر است، یا ارتباط آن سبب و مسببی و لازم و ملزومی و دیگر ارتباط‌هایی که وجود دارد، همه بیانگر اهمیت آیه اطاعت در میان آیات امامت، ولایت و فضائل اهل‌بیت(ع) است.

کلیدواژه‌های مقاله :اطاعت؛ اهل‌بیت (ع)؛ عصمت؛ آیات ولایت؛ روابط بینامتنی