209
آسيب شناختِ حديث

پرسش و پژوهش

1. با گردآوري کاربردهاي واژه‌هاي «قصد» و «زور» تأثير فارسي‌زدگي را بر فهم آنها بررسي کنيد.
2. يک نمونه ديگر از فارسي‌زدگي در فهم حديث، بيابيد.
3. در مواجهه با متني روايي که برخي از واژگانش مصطلح شده‌اند، چه بايد کرد؟
4. با گردآوري کاربردهاي «المثلِّث»، «ماء الوجه» و «الاعتراض في الصلاة»، معناي لغوي و اصطلاحي هر يک را نشان دهيد.
5. با گردآوري آيات و روايات زکات و صدقه، معناي لغوي و اصطلاحي آن دو را معين کنيد.
6. اصطلاحها و واژههاي چند معنايي را در احاديث زير بيابيد و آنها را ترجمه کنيد.
الف: رَسُولُ اللهِ: ثَلَاثُ خِصَالٍ مَنْ كُنَّ فِيهِ أَوْ وَاحِدَةٌ مِنْهُنَّ كَانَ فِي ظِلِّ عَرْشِ اللهِ يَوْمَ لَا ظِلَّ إِلَّا ظِلُّهُ رَجُلٌ أَعْطَى النَّاسَ مِنْ نَفْسِهِ مَا هُوَ سَائِلُهُمْ وَ رَجُلٌ لَمْ يُقَدِّمْ رِجْلًا وَ لَمْ يُؤَخِّرْ رِجْلًا حَتَّى يَعْلَمَ أَنَّ ذَلِكَ لله رِضًا وَ رَجُلٌ لَمْ يَعِبْ أَخَاهُ الْمُسْلِمَ بِعَيْبٍ حَتَّى يَنْفِيَ ذَلِكَ الْعَيْبَ عَنْ نَفْسِهِ فَإِنَّهُ لَا يَنْفِي مِنْهَا عَيْباً إِلَّا بَدَا لَهُ عَيْبٌ وَ كَفَى بِالْمَرْءِ شُغُلًا بِنَفْسِهِ عَنِ النَّاسِ.
ب: رسول الله: ما لي وللدنيا؟ إنّما مثلي و مثلها کمثل الراکب رفعت له شجرة في يوم صائف فقال تحتها، ثم راح و ترکها.


آسيب شناختِ حديث
208

چکيده

شباهت برخى واژه هاى عربى با واژه هاى فارسى، موجب مي‌شود بپنداريم مفهوم واژه عربىِ به کار رفته را مي‌دانيم و ديگر نيازي به مراجعه به کتاب‌هاي لغت نيست و همان مفهوم فارسي واژه را در حديث مي‌نشانيم.
گاه ترکيب چند معنايي و فارسي زدگي رخ مي‌دهد. واژه‌اي مانند فلج، چند معنا دارد، اما تنها يکي از آنها در فارسي به کار مي‌رود و تصور مي‌کنيم تنها همين معنا، مقصود امام است و معاني ديگر را به دايره احتمالات وارد نمي‌کنيم.
برخي واژه‌ها، علاوه بر معناي لغوي‌شان، داراي يک معناي اصطلاحي نيز مي‌شوند. بنابراين، بايد دقّت داشت کدام معنا، مراد امام بوده است؛ معناي لغوي يا اصطلاحي.
نشاندن معناي اصطلاحي واژه‌هايي چون «صلاة» و «وضوء» به جاي معناي لغويشان، در حالي که معاني لغوي آنها مراد گوينده است،گونه‌اي آسيب است.
بي‌اطلاع بودن از معاني اصطلاحي برخي واژه‌ها و نشاندن معناي لغوي به جاي معناي اصطلاحي، در حالي که معناي اصطلاحي مقصود است، آسيبي ديگر است.
براي پرهيز از اين دو گونه آسيب، بايد کاربردهاي واژه را در عرف عمومي، کنار هم نهاد و معناي نهايي و برآمده از آنها را با معناي برآمده از کاربرد آن در عرف خاص، سنجيد و در صورت عدم تطابق، به کاربرد معناي اصطلاحي حکم داد.

  • نام منبع :
    آسيب شناختِ حديث
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    زائر
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1389
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 276889
صفحه از 320
پرینت  ارسال به