نيست . از سوى ديگر ، نويسندگانى كه به تحليل انديشه ها و ديدگاه هاى وى پرداخته اند نيز هر كدام به بخشى از ديدگاه ها نظر داشته اند. جمع اين ديدگاه ها و انديشه ها در يك مجموعه منسجم ، مى تواند عمق نگاه و خبرويت علّامه شعرانى را نشان دهد. ما در اين بخش از نوشته ، تلاش مى كنيم تا به چنين كارى نزديك شويم.
به گمان ما مى توان ديدگاه هاى علم الحديثى علّامه شعرانى را در پنج محور اساسى ، جاى داد : مباحث فلسفه حديث (مباحث بنيادى در باره حديث) ؛ مباحث تاريخ حديث ؛ مباحث مربوط به ارزيابى صدور ؛ مباحث فقه الحديثى ؛ مباحث مصطلح الحديث و درايه .
در اين جا تلاش مى كنيم تا بر اساس مقالات شش گانه گذشته و يافته هاى نگارنده اين سطور ، ديدگاه هاى علّامه شعرانى را در اين قالبْ گزارش كنيم :

يك . مباحث فلسفه حديث

مراد از اين عنوان ، مباحث بنيادى و اساسى اى است كه به كلّيت حديثْ مربوط مى شود ، مانند : حجّيت سنّت ؛ رابطه كتاب و سنّت ؛ زبان روايات ؛ تأثير حديث بر علوم و فنون اسلامى و... .
علّامه شعرانى ، در نوشته هايش ، به سه مطلب اوّل پرداخته است و آقاى عاشورى ، هر سه مطلب را در مقاله اش آورده است. ^۱ البته از موضوع «زبان روايات» ، در مقاله ياد شده ، با عنوان «مراتب حديثى» تعبير شده است . همچنين در مقاله آقاى نصيرى ، به زبان تمثيل و تنظير بودن برخى روايات ، اشاره شده است . ^۲

دو . مباحث تاريخ حديث

در ذيل اين عنوان ، مباحثى چون : كتابت و تدوين حديث ، كتاب هاى حديثى ، ادوار حديث ، مناهج حديثى محدّثان و... قرار مى گيرد.

اصول و قواعدى كه در اين مقاله ، بدان استناد شده ، عبارت اند از : قرآن ؛ سنّت ؛ اجماع ؛ عقل ؛ اصول قطعى مذهب ؛ تاريخ ؛ واقعيت ها ؛ ركاكت معنا .
يادآورى مى شود ، آنچه به عنوان «ركاكت معنا» آمده ، قابل ادغام در اصول قطعى مذهب است ؛ چرا كه نمونه هاى ارائه شده ، مواردى هستند كه بر اساس اعتقادات شيعى ، به نقد احاديث مى پردازند و همان اصول قطعى مذهب اند .
گفتنى است كه در ابتداى مقاله ، تعريف نقد ، ضرورت نقد و جايگاه ، نقد مورد بحث قرار گرفته است.
شش . «مصادر حديثى ، از ديدگاه علّامه شعرانى» ، سيّد محمّد كاظم طباطبايى ، ارائه شده به همايش بزرگداشت علّامه شعرانى ( نسخه مؤلّف ) .
در اين مقاله ، ديدگاه علّامه شعرانى ، در باره مصادر و كتاب هاى حديثى ، استخراج و گزارش شده است. نويسنده ، منابع را به : شايسته اعتماد و غير قابل اعتماد ، تقسيم كرده است .
در قسمت منابع قابل اعتماد ، از مصحف حضرت فاطمه عليهاالسلام ، اصول حديثى شيعه ، الكافى ، نهج البلاغه و بحار الأنوار ، ياد كرده و ديدگاه علّامه شعرانى را در باره آنها آورده است .
در بخش مصادر غير قابل اعتماد ، از كتاب سليم بن قيس ، التفسير المنسوب إلى الامام العسكرى عليه السلام ، مقتل ابى مِخنَف و فقه الرضا ياد كرده و رأى مرحوم شعرانى را در باره آنها بازگو كرده است .

2 . ساماندهى انديشه هاى حديثى علّامه شعرانى

چنان كه پيش از اين بدان اشاره شد ، علّامه شعرانى ، انديشه ها و ديدگاه هاى حديثى اش را در لابه لاى مقدّمه ها ، تعليقه ها شروح و نوشته هاى مختلف ديگر آورده است. مجموع ديدگاه ها و انديشه هاى وى ، به صورت منسجم و متمركز در يك يا چند نوشته ، در دست