استفاده علّامه مجلسى از منابع اهل سنّت
چكيده
مسأله نقل احاديث اهل سنّت ، همواره مورد اختلاف فقها و محدثان شيعه بوده است. علّامه مجلسى نيز به عنوان بزرگ ترين محدّث متأخر شيعى ، نمى توانسته است در بزرگ ترين كتاب حديثى خود ، اين مسأله را ناديده بگيرد. از اين رو ، ايشان با وجود زمينه هاى فكرى مخالف و وجود نشانه هاى عدم اعتنا به احاديث اهل سنّت ، همه كتاب هاى مهم حديثى اهل سنّت را كه مرتبط با دايرة المعارف بزرگ بحار الأنوار بودند ، مطالعه كرد و از آنها براى استفاده هاى گوناگون ـ همچون تأييد احاديث شيعه ، تعيين موارد تقيه ، احتجاج و استدلال و يا بيان و كشف مشكلات لغوى و معنوى ـ ، بهره گرفت .
نوشته حاضر ، نخست به بررسى زمينه هاى نقل و عدم نقل احاديث اهل سنّت در بحار الأنوار مى پردازد ، و سپس شواهدى بر استفاده هاى علّامه مجلسى از احاديث اهل سنّت ارائه مى كند . اين شواهد ، هم براساس انگيزه هاى نقل و هم بر اساس موضوع آنها ، دسته بندى شده اند. در پايان مقاله نيز نشانى هاى محل استفاده كتاب هاى اهل سنّت ارائه شده است.
كليد واژه ها : احاديث اهل سنّت ، علّامه محمّد باقر مجلسى رحمه الله ، مآخذ بحار الأنوار .
درآمد
گستردگى دانش و فراوانى آبشخورهاى فكرى يك دانشمند ، تأثير غيرقابل انكارى بر تراوشات ذهنى وى دارد. هرگاه اين گستره در يك بستر ، محدود نماند و در فضاهاى گوناگون وحتى ناهمگون تنفّس كند ، امتزاجى مولّد را به ارمغان مى آورد و مرواريدهاى حكمت را در صيقل اين اصطكاك ، درخشان تر مى سازد. علّامه مجلسى از بزرگ ترين نمونه هاى اين دانشمندان است كه در طول پرپهنه زندگى علمى خود ، از چشمه هاى