195
درسنامه فهم حديث

درس پانزدهم : موانع فهم مقصود

اهداف درس

هدف از ارائه مطالب اين درس آن است كه فراگيرنده:
از برخي موانع عمده فهم مقصود اصلي حديث آگاهي يابد؛
با برخي تلاشها براي زدودن موانع فهم مقصود آشنا شود.

تتبّع ناقص

پيش‌شرط هر تحقيق موفّق و نتيجه بخش، آن است که پژوهنده بتواند همه مواد خام و منابع پژوهش را بيابد و آنها را در يک طبقه بندي درست و همگون، در کنار هم بچيند. بر اساس آنچه در مبحث خانواده حديث و نيز راهها و ابزارهاي فهم مفردات حديث گذشت، ما ناگزير از تتبّع کامل به منظور رسيدن به حکم دقيق و مقصود حقيقي حديث صادر شده از امام و گوينده سخن هستيم. به عبارت ديگر، همه گفته او و نيز همه سخنان ديگر او و ديگر امامان را مي بايد گرد آورد تا حکم يک موضوع روشن شود.
اين سخن بدين معناست که نمي توان با ديدن و يافتن تنها چند حديث و در کنار هم نهادن آنها، به سهولت نتيجه گرفت و آن را به امامان معصوم منسوب دانست. اين آفت، که گاه زاييده کسالتها و کمبود سرمايه گذاري پژوهشگر است و گاه نتيجه کمبود امکانات و ابزارهاي لازم براي پژوهش، نتايج ناگواري در


درسنامه فهم حديث
194

احاديث مشتمل بر اين واژه ها مي شود. هشياري و مراجعه به کتب لغت و ادب، مي تواند اين غفلت را بزدايد.
o تقطيع نادرست : تقطيع نامناسب حديث و جداسازي قرينه ها، مانع فهم درست حديث مي شود. تقطيع، با يافتن نقلهاي گوناگون و تشکيل خانواده حديث، قابل کشف و حلّ است.

پرسش و پژوهش

1. جايگاه زدودن موانع فهم را در سير کلي و اجمالي فهم حديث بيان کنيد.
2. به نظر شما، کدام يک از موانع برشمرده، بيشتر اتفاق مي‌افتد؟
3. دو مانع ديگر فهم متن بيابيد.
4. برخي عبارت (تَنَقّبَتْ لِقِتالِکَ؛) را در زيارت مشهور عاشورا تصحيفي از (تَنَکَّبَتْ لِقِتالِک) دانسته‌اند. اين گفته را بررسي کنيد.
5. يک حديث مشتمل بر واژه چند معنايي را يافته و ترجمه کنيد.
6. دو نمونه براي خلط معناي لغوي با اصطلاحي، و فارسي با عربي ارايه دهيد.

  • نام منبع :
    درسنامه فهم حديث
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1389
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 367900
صفحه از 240
پرینت  ارسال به