89
درسنامه فهم حديث

و... آشنا مي سازد.
o احاديث توضيح‌دهنده واژه ها را «گزاره هاي تفسيري» مي ناميم، که به دو شکل سلبي و ايجابي، يعني اثبات يک معنا براي يک واژه يا نفي آن، در کتابهايي مانند معاني الاخبار موجودند.

پرسش و پژوهش

1. ويژگيهاي دو کتاب لغت را که در پنج قرن نخست نگاشته شده، بيان کنيد.
2. ويژگيهاي دو کتاب غريب الحديث را برشمريد.
3. با استفاده از کتب لغت و غريب الحديث، متون زير را اعراب گذاري و ترجمه کنيد.
الف) رسول الله صلي الله عليه و آله: ألا إن الله يحب بغاه العلم.
ب) رسول الله صلي الله عليه و آله: مثل المؤمن كمثل خامه الزرع، تكفئها الرياح كذا وكذا وكذلك المؤمن تكفئه الأوجاع والأمراض، ومثل المنافق كمثل الأرزبه المستقيمه التي لا يصيبها شئ حتى يأتيه الموت فيقصفه قصفا.
ج ) الامام الصادق عليه السلام: صله الرحم منسأه في الأجل، مثراه في المال، ومحبه في الأهل.
د) الامام الجواد عليه السلام: اتئد تصب أو تكد.


درسنامه فهم حديث
88

گستره موضوع را نشان مي دهند و به بحث لغوي و تعيين دقيق مفهوم نيز ياري مي رسانند. بحث بيشتر در اين زمينه، نيازمند کار عملي و يافتن تعداد قابل اعتنايي از احاديث يک موضوع مانند سرور، غضب و... است. يک نمونه قابل اقتباس در اين زمينه، فصل‌هاي آغازين کتاب پژوهشي در فرهنگ حيا است. ۱

چکيده

o پس از اطمينان يافتن از درستي متن حديث، فهم هريک از واژه هاي آن، نخستين گام به سوي درک حديث است.
o در اين ميان، فنّ صرف به کار مي آيد، زيرا زبان عربي ساختاري صرفي و غير ترکيبي دارد و بيشتر کتب لغت نيز بر اساس مادّه کلمات تنظيم شده و مراجعه به آنها، متوقف بر شناخت حروف اصلي هر واژه است.
o پس از يافتن ماده اصلي کلمه، از دو طريق تقليدي و اجتهادي مي توان به معناي اصلي دست يافت.
o مراجعه به کتب لغت و اتّکا بر گفته لغت‌شناسان شيوه اي رايج، اما تقليدي است و شرط اساسي آن، قدمت و اعتبار منابع لغوي است.
o شيوه صحيح تر و مطمئن تر، مراجعه مستقيم به متون اصلي ادبي و کهن و نيز کتاب‌هاي غريب الحديث افزون بر کتب لغت است.
o وظيفه کتب غريب الحديث، ارائه معناي واژه هاي غريب در حوزه معنايي حديث است.
o توجه به الفاظ متضاد نيز در فهم واژه‌‌ها مؤثر است.
o معصومان در بيان معناي لغات، گفته هاي دقيقي دارند که استفاده از اين گنجينه ما را با مفهوم دقيق و بي پيرايه کلماتي مانند زهد، جهل، ادب، خير

1.. اين کتاب تأليف عباس پسنديده است و از سوي انتشارات دارالحديث بارها به چاپ رسيده است.

  • نام منبع :
    درسنامه فهم حديث
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1389
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 367956
صفحه از 240
پرینت  ارسال به