ابو بصیر مرادی(م حدود 150 ق)

لیث بن بختری، در کوفه سکونت داشت. ابو بصیر مرادی را در شمار اصحاب امام باقر، امام صادق و امام کاظم(ع) نام برده اند.[۱] اطّلاعاتی از تاریخ ولادت و وفات او گزارش نشده است.[۲]

مکانت حدیثی

راویانی چون ابو ایوب، ابو جمیله، ابو مغراء، ابن بُکَیر، ابن مسکان، اَبان، عبد الکریم بن عمرو خَثعَمی، از او اخذ حدیث کرده اند.[۳] علمای رجال، لیث مرادی را به وثاقت و اعتماد ستوده اند.[۴] گفته شده ابو بصیر مرادی، به جای ابو بصیر اسدی، جزﺀ اصحاب اجماع طبقه اوّل است که همه علما بر وثاقت و فقاهت ایشان اتّفاق دارند.[۵] کشّی، روایاتی از ائمّه(ع) در مدح و ستایش وی نقل کرده که در آنها ابو بصیر مرادی، از حواریان امام باقر و امام صادق(ع) شمرده شده[۶] و یا این که او از جمله میراث داران و احیا کنندگان آثار نبوّت و امامان و حافظان دین و از امنای ائمّه(ع) بر حلال و حرام، یاد شده است.[۷] در مقابل، روایاتی در مذمّت و نکوهش ابو بصیر مرادی گزارش شده است[۸] که علمای رجال به آن پاسخ داده اند.[۹]

احادیث و آثار

غالب روایات ابو بصیر مرادی، از امام صادق(ع) است. از وی در کتب اربعه، بیش از ۵۵ حدیث در موضوعات مختلف فقهی، کلامی و اخلاقی با نام هایی همچون: «ابو بصیر المرادی» و «لیث بن البختری» گزارش شده است.[۱۰] فهرست نگاران، ابو بصیر را از جمله مؤلّفانی دانسته اند که دارای یک کتاب است.[۱۱]


[۱] . رجال الطوسی: ص۱۴۴ ش۱۵۶۸ و ص۲۷۵ ش۳۹۷۰ و ص۳۴۲ ش۵۰۹۹، رجال البرقی: ص۱۳ و ۱۸.

[۲] . با توجه به اینکه از اصحاب امام باقر و صادق(ع) شمرده شده است و شیخ طوسی او را از اصحاب امام کاظم(ع) می داند ، ولی روایتی از ایشان ندارد؛ ظاهراً در اوائل امامت امام کاظم(ع) حدود سال ۱۵۰ ق وفات یافته است.

[۳] . معجم رجال الحدیث: ج۱۴ ص۱۵۱ ش۹۷۷۵.

[۴] . المناقب، ابن شهر آشوب: ج۴ ص۱۸۴، خلاصة الأقوال: ص۱۳۶ ش۲.

[۵] . رجال الکشّی: ج۲ ص۵۰۷ ش۴۳۱.

[۶] . همان: ج۱ ص۴۵ ش۲۰.

[۷] . همان: ص۳۴۸ ش۲۱۸ -۲۲۰ وص۲۶۲ ش۲۳۵ وص۴۰۰ ش۲۹۱ وص۳۹۸ ش۲۸۶ وص۴۰۸ ش۲۹۸ و....

[۸] . همان: ص۴۰۱ ش۲۹۲ وص۳۶۴ ش۲۳۶ وص۳۹۷ ش۲۸۵ وص۴۰۷ ش۲۹۷ وص۴۰۲ ش۲۹۳ و ....

[۹] . معجم رجال الحدیث: ج۱۴ ص۱۴۹ ش۹۷۷۵، تنقیح المقال: ج۲ ص۴۵ ش۹۹۹۸.

[۱۰] . معجم رجال الحدیث: ج۱۴ ص۱۴۰ ش۹۷۷۵.

[۱۱] . رجال النجاشی: ج۲ ص۱۹۳ ش۸۷۴، الفهرست، طوسی: ص۲۰۵ ش۵۸۵.