نقد آراء مستشرقان دربارۀ صحیفه المدینه

نشریه : حدیث پژوهی

نویسنده : پديدآورنده : محمد علی مهدوی راد
پديدآورنده : الهام خرمی نسب

سال 1397 / شماره پیاپی 20 / صفحه 29-62

چکیده :

با توجه به اهمیت وثیقه المدینه به‌عنوان اولین قرارداد اجتماعی مکتوب از سوی مسلمانان و ارتباط مفاد آن با جنبه‌های مختلف زندگی، بسیاری از پژوهشگران مسلمان و مستشرقان با گرایش‌های مختلف به مطالعۀ آن پرداخته‌اند. در عین حال برخی از مناقشات مسشرقان با محتوای وثیقه و شواهد تاریخی سازگار نیست. بیشترین مناقشات در خصوص آن، به تاریخ‌گذاری وثیقه، حضور قبایل سه‌گانۀ یهود در آن و جایگاه پیامبر(ص) و قدرت اجرایی او در به‌کارگیری مفاد وثیقه مربوط می‌شود. بیشتر مستشرقان تلاش می‌کنند ارتباط نداشتن یهود با رسول خدا(ص) را به هر شکل و صورتی اثبات کنند تا جنگ پیامبر(ص) با آن‌ها را جنگی تجاوزگرانه گزارش کنند. در این پژوهش، تلاش شده است ضمن بیان مهم‌ترین دیدگاه‌ها دربارۀ صحیفه، برحسب مسائل مطرح‌شده مانند اعتبار صحیفه، تاریخ‌گذاری صحیفه، حضور قبایل یهودی در صحیفه و جایگاه پیامبر(ص) و اصطلاح امت به مناقشات مطرح‌شده دربارۀ این سند حدیثی پاسخ داده شود.

کلیدواژه‌های مقاله :امت، جایگاه پیامبر(ص)، تاریخ‌گذاری صحیفه المدینه، وثیقه المدینه، مستشرقان، یهود.