سی‌امین شماره فصلنامه علمی پژوهشی «پژوهشنامه نهج‌البلاغه» شامل هفت مقاله منتشر شد.
به گزارش ایکنا؛ سی‌امین شماره فصلنامه علمی پژوهشی «پژوهشنامه نهج‌البلاغه» به صاحب‌امتیازی دانشگاه بوعلی سینا منتشر شد.
عناوین مقالات این شماره بدین قرار است: «بررسی تطبیقی اعلامیه جهانی حقوق حیوانات در غرب و اسلام با استناد به نامه ۲۵ نهج‌البلاغه»، «بررسی روابط معنایی واژه صدق در نهج‌البلاغه»، «تبیین مشروعیت حکومت علوی در پرتو نهج البلاغه»، «تحلیل نقش و الگوی مخاطب‌شناسی در اتخاذ شیوه‌های تربیتی بر مبنای آموزه‌های نهج‌البلاغه»، «واکاوی انسجام‌بخشی هنرسازه التفات در خطبه‌های نهج‌البلاغه (مطالعه موردی ۴۰ خطبه نخست)»، «ویژگیهای عالِم از نگاه امام علی(ع)»، «نقدی بر ترجمه کنایات در نهج‌البلاغه (مطالعه موردی: «لا أبَا لَک» و «لا أبَا لِغَیرِک»)».
تبیین مشروعیت حکومت علوی
در چکیده مقاله «تبیین مشروعیت حکومت علوی در پرتو نهج البلاغه» می‌خوانیم: «منشأ مشروعیت حکومت‌ها از اساسی‌ترین مباحث در حوزة مطالعات سیاسی است که به جهت تأثیرگذاری آن در کارآمدی، بقا و تثبیت حکومت‌ها، از مباحث ضروری و مورد اهتمام تلقی می‌شود. مقاله حاضر با نگاه کلامی و با روش توصیفی – تحلیلی مبانی مشروعیت حکومت علوی را از دیدگاه ایشان در نهج‌البلاغه مورد بررسی و تحلیل قرار داده است. نگارنده در این پژوهش ابتدا موارد استشهاد حضرت(ع) بر مشروعیت حکومت خود را احصا کرده و سپس به تبیین چگونگی مشروعیت و حقانیت حکومت امام علی(ع) با تأکید بر سخنان امام (ع) در نهج‌البلاغه پرداخته است. یافتههای پژوهش حاکی از آن است که امام علی(ع) در موارد فراوانی در این کتاب شریف به بحث پیرامون حقانیت خود به مقام ولایت و خلافت پرداخته و با صراحت تمام الهی بودن حاکمیت خویش را به پشتوانه دلایل متعدد به اثبات رسانده است. در دیدگاه حضرت(ع) منصب ولایت و سرپرستی جامعه، مقام و منصبی الهی است و منشأ مشروعیت حکومت مستند به اراده خداوند است. بر این اساس تحقیق مشروعیت حکومت از دیدگاه ایشان بر پایه ملاک‌هایی نظیر نصب از سوی خداوند، نص پیامبر، عصمت و اعلمیت استوار است. در کنار این ملاک‌های اصلی و بنیادین، حضرت مطابق ملاک‌هایی که خلفا براساس آن حق حاکمیت را برای خود محقق می‌دانستند نیز به احتجاج برخاسته و در مقام اقناع به مقبولات مخالفین خود استناد کرده و از این رهگذر نیز حق ولایت و مشروعیت حاکمیت خود را به اثبات رسانیده است.»
الگوی مخاطب‌شناسی در اتخاذ شیوه‌های تربیتی
در طلیعه مقاله «تحلیل نقش و الگوی مخاطب‌شناسی در اتخاذ شیوه‌های تربیتی بر مبنای آموزه‌های نهج‌البلاغه» آمده است: «درک صحیح شخصیت، خلق‌وخوی و استعدادهای مخاطبان یکی از مهم‌ترین عوامل دخیل در انتخاب شیوه‌های کارآمد و اثر‌گذار تربیتی است؛ لذا شناخت مخاطب یکی از ارکان اساسی در تأثیرگذاری شیوه‌های آموزشی تربیتی به‌شمار می‌رود. نهج‌البلاغه به‌عنوان مجموعه‌ای از سخنان بلیغ امیرمؤمنان(ع)، با تکیه بر این نگاه که رسالت امام در سمت‌وسوی تربیت صحیح جامعه، رشد و تعالی انسان است، بهترین راهنما در جهت شناسایی شیوه‌های تربیتی مناسب با ویژگیهای مخاطبان است. روش این پژوهش، به لحاظ هدف، کاربردی و با روش توصیفی ـ تحلیلی است که تلاش کرده ارتباط ویژگیهای گوناگون مخاطبان همچون سنّ، میزان پذیرش، ویژگیهای اخلاقی و رفتاری، خصوصیات روحی، میزان عقلانیت، آگاهی‌ها و باورهای مخاطبان در اتخاذ شیوه‌هایی تربیتی مانند همراهی گام‌به‌گام، ارائه معیار و الگو، موعظه، تنبیه و تشویق و ... موردبررسی و تحلیل قرار دهد. مربی با اصلاح جایگاه آموزش و با کنار نهادن رفتار آمرانه که در پرتو شناختی صحیح از مخاطب صورت می‌گیرد، راه رسیدن به تربیت شایسته را به‌صورت هموار طی نماید. یافتههای این مقاله می‌تواند در مطالعات تربیت دینی مورد بهره‌برداری قرار گیرد.»
ویژگیهای عالِم از نگاه امام علی(ع)
در چکیده مقاله «ویژگیهای عالِم از نگاه امام علی(ع)» می‌خوانیم: «امام علی(ع) در منابع تاریخی، حدیثی و به‌ویژه نهج‌البلاغه به اهمیت و مقام عالِم اشاره‌های بسیاری دارد، به‌اندازه‌ای که می‌فرمایند: «خواب با دانایی بهتر از نماز با نادانی است». این جمله پیامبر اسلام که من شهر علمم و علی دروازه آن، در اهمیت مقام دانش آن حضرت کفایت می‌کند. خود حضرت نمونه بارز و شاخص یک عالم اسلامی بود و فعالیت‌های علمی ایشان چه در دوره پیامبر و چه بعد از آن نشان‌دهنده این امر است. نگارندگان در مقاله حاضر با روش توصیفی-تحلیلی ویژگیهای عالم را بررسی کرده و به این نتیجه رسیده‌اند که تقوا با ابعاد گوناگون آن مانند صداقت در گفتار و دوری از حسد؛ بصیرت، حلم، ظلم‌ستیزی و دغدغه‌مندی، عمل‌گرایی و وحدت امت ازجمله ویژگیهای عالم از نگاه امام علی(ع) است.»
»مطالعه مقالات
