تعالیِ اخلاقِ سازمانی در سازمان‌های دولتی ایران، در پرتو نهج‌البلاغه

نشریه : پژوهشنامه نهج البلاغه

نویسنده : پديدآورنده : مسعود حقیقت شهرستانی
پديدآورنده : علی اصغر پورعزت
پديدآورنده : غلامرضا معمارزاده طهران
پديدآورنده : ناصر حمیدی

سال 1399 / شماره پیاپی 29 / صفحه 59-79

چکیده :

دین اسلام، زندگی سالم را در گرو تعالی اخلاق می‌داند. در همین امتداد، بسیاری از سازمان‌ها نیز، اخلاق را نردبان توسعه خود دانسته و دریافته‌اند که نارسایی‌ها و شکافه‌ای اخلاقی در سازمان، پیامدهای خطرناک و غیرقابل جبران را به ‌دنبال دارد؛ لذا به‌دنبال روش‌هایی هستند تا اخلاق سازمانی را ارتقا دهند. این مقاله قصد دارد با تکیه بر دیدگاه امام علی(ع)، به استخراج روش‌های تعالی اخلاق سازمانی، بپردازد تا نیاز سازمان‌های ایرانی در جهت تعالی اخلاق سازمانی، برآورده شود. بر این اساس، مسئلۀ پژوهش حاضر این است که از دیدگاه نهج‌البلاغه چگونه می‌توان به تعالی اخلاق سازمانی دست یافت؟ پژوهش حاضر، پژوهشی کیفی است و از روش تحلیل محتوای کیفی با رویکردی متعارف استفاده می‌کند. در این روش، پژوهشگر از به‌ کار بردن طبقات پیش پنداشته می‌پرهیزد و در عوض، ترتیبی می‌دهد که طبقات از داده‌ها ناشی شوند؛ بنابراین، از طریق استقرا، شاخص‌ها و مؤلفه‌ها، از داده‌ها، ظهور می‌یابند. سه بُعد اصلی تعالی اخلاق سازمانی که از نهج‌البلاغه استخراج گردیده‌اند، شامل ضوابط و مقررات سازمانی، فرهنگ ‌سازمانی و ساختار سازمانی می‌باشند. مؤلفه‌های تعالی اخلاق سازمانی، عبارت از شایستگی قوانین، شایستگی مجریان، ایجاد اعتماد، ایجاد امیدواری، ساختار برنامه‌ریزی و ساختار اجرایی هستند.

کلیدواژه‌های مقاله :اخلاق تعالی اخلاق سازمانی تحلیل محتوای متعارف