چگونگی رمزگشایی از نشانه‌های کتاب‌ها و نویسندگان در نسخه‌های خطّی

نشریه : دانش‌ها و آموزه‌های قرآن و حدیث

نویسنده : پديدآورنده : رسول عطایی

سال 1399 / شماره پیاپی 9 / صفحه

چکیده :

نگاشتن با قلم و دوات بر روی کاغذ و مشابه آن، محدودیت‌هایی را برای نویسندگان ایجاد می‌کرد. آنها تلاش می‌کردند تا بر برخی از این کاستی‌ها غلبه کنند. قراردادن نشانه‌های اختصاری برای شماری از واژگان، یکی از راه‌های مستنسخان برای غلبه بر کمبود کاغذ، دوات، قلم و فرصت بود. شناخت این علامت‌ها برای خوانش نسخه‌های خطّی، ضروری است. برای کشف معنای این نشانه‌ها می‌توان از راه‌هایی بهره برد. نوشتار حاضر، بخشی از این راه‌ها را متناسب با عنوان کتاب‌ها و نویسندگان معرّفی نموده و شماری از علامت‌ها را با تکیه بر کتاب «دلائل الاحکام» شناسایی کرده است. روش و محتوای این کار در مستنسخات قرآنی و حدیثی نیز کاربرد دارد.

کلیدواژه‌های مقاله :رموز کتاب‌ها، علائم اختصاری نسَخ خطّی، نسخه‌خوانی، نسخه‌پژوهی، علوم قرآن و حدیث