تحلیل انتقادی روایات عاشورایی کامل بهایی

نشریه : پژوهشنامه معارف حسینی

نویسنده : پديدآورنده : محسن رفعت

سال 1398 / شماره پیاپی 16 / صفحه صفحه 53-88

چکیده :

بازتاب مقتل الحسین(ع) در کامل بهایی با وجود مشابهت‌هایی که با دیگر گزارش‌های عاشورایی دارد، دارای تفاوت‌هایی با دیگر مقتل‌ها است که واکاوی و بازخوانی آن را ضروری می‌سازد. از آنجا که کامل بهایى جنبه­ای ردّیه­نویسى دارد، مؤلف مطالب زیادى از خود بیان کرده و مطالب منقول از دیگران را هم چندان مستند نکرده است. برخی روایات این کتاب نیز بن­مایه­ای قابل توجه را در شخصیت­سازی یا داستان­پردازی ایفا کرده است که در عصر حاضر همواره جزء روایات مشهور و قابل اتکا به شمار می­رود. اخبار منفرد این کتاب درباره عاشورا، در برخی موارد با وقایع حتمی و گزارش‌های تاریخی ناسازگار است و در مواردی دیگر، گزارش‌هایی خدشه‌پذیر درباره شأن امام معصوم(ع)و خاندان ایشان در آن وجود دارد که اساسی برای سخن علمای شیعی و یا سنّی در قرن‌های بعد شده است. در این مقاله تلاش می‌شود با روش کتا‌ب‌خانه‌ای و رویکردی تحلیلی ـ انتقادی، پس از ارزیابی شخصیت نویسنده و توضیحاتی درباره کتاب وی، گزارش‌هایی که نخستین بار در این کتاب آمده است، واکاوی شوند.

کلیدواژه‌های مقاله :عمادالدین طبری، کامل بهایی، امام حسین(ع)، روایات عاشورایی، تحریف