حاشيه ابن ادريس بر صحيفه سجاديه - صفحه 95

حكايت از اهتمام عالمان به حفظ و شناسايى و معرفى اين مجموعه گرانقدر دارد.
در نگاهى اجمالى به شروح صحيفه، مى‏توان گونه‏اى از اين شروح را صرفا لغوى ناميد كه مؤلفان آنها با توجه به اهميت فهم دقيق اين كتاب ارزشمند، اقدام به نگارش اين نوع از شروح پرداخته‏اند و اين در حالى است كه ديگر شارحان اين كتاب نيز، عنايت خاصّى به توضيح و تفسير لغات آن داشته‏اند.
شرح‏هايى‏كه مستقلاً به مباحث‏لغوى پرداخته‏اند و گزارش آن به دست ما رسيده،به قرارزير است.
1 ) حاشية على الصحيفة الكاملة / محمدبن احمد بن ادريس حلى (598) ۱
2 ) تعليقات على الصحيفة السجادية / مولى محسن فيض كاشانى (م 1091 ق) ۲
3 ) حل لغات الصحيفة السجادية / محمدباقربن محمد شفيع حسينى منجم (بعد از 1120ق) ۳
4 ) لغات صحيفه / محمد عبدالباقى ۴
5 ) تبيان اللغة / ميرزا محمد على بن محمد نصير مدرس گيلان چهاردهى (م1334ق) ۵

1.ـ تنها يك نسخه از اين شرح شناسايى شده است كه توضيح و تفصيل آن خواهد آمد.

2.ـ اين شرح در سال ۱۳۱۷ قمرى به خط زين‏العابدين محمد قمى، در حاشيه نورالانوار به همراه حاشيه ميرداماد بر صحيفه و حديقه هلاليه، به صورت سنگى در ۲۹۸ ص در تهران به چاپ رسيده است. بعد از آن در سال ۱۴۰۷ قمرى با تحقيق مؤسسه آل البيت عليهم ‏السلام لإحياء التراث در ۱۲۶ص توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى به چاپ رسيده است. از اين شرح نسخه‏هاى خطى فراوانى موجود است. ر ك: شروح و ترجمه‏هاى صحيفه سجاديه، ص ۵۰.

3.ـ اين شرح در سال ۱۳۷۸ ش با تحقيق قيس عطار در ۲۶۴ ص، توسط انتشارات تاسوعا در مشهد به چاپ رسيده است. تاكنون سه نسخه‏ى خطى از اين شرح شناخته شده است. رك: همان، ص ۸۲.

4.ـ تاكنون يك نسخه‏ى خطى از اين كتاب شناسايى شده است. ر ك: شروح و ترجمه‏هاى صحيفه سجاديه، ص ۱۸۴.

5.ـ نسخه‏ى منحصر به فرد اين رساله در كتابخانه آستان قدس رضوى به شماره ۶۱۱۰ و به خط مؤلف موجود است. اين شرح بزودى با تصحيح و تحقيق اينجانب در سلسله‏ى كتب ميراث حديث شيعه به چاپ خواهد رسيد. درباره آن بنگريد به مقاله استاد محمد وفادار مرادى در سفينه، شماره ۶.

صفحه از 104