صد و یکمین شماره فصلنامه علمی پژوهشی علوم حدیث به مدیر مسئولی آیتالله محمد محمدی ری شهری، از سوی پژوهشگاه قرآن و حدیث منتشر شد.
مقاله های این شماره از فصلنامه:
«تحلیل آرای حدیثی شیخ حرعاملی نسبت به مسئله زن»،
مریم مشهدی علی پور؛ مهدی مهریزی؛ سیدمحمدعلی ایازی؛ کاظم قاضی زاده
«جایگاه امر به معروف و نهی از منکر در راهبرد حفظ نظم اجتماعی؛ بازخوانی اجتماعی آیات قرآن و روایتهای اهل بیت(ع)»،
علی سلیمی
«نگاهی نو بر روایات تاریخگذاری روایات حضرت محمد(ص) به مکی و مدنی»،
زینب مجلسی راد؛ علی راد؛ محمد علی مهدوی راد
«بررسی دیدگاهها در مفهومشناسی حدیث «نیة المؤمن خیر من عمله»،
علی اکبر کلانتری
«فرایند آسیبشناسی سند احادیث»،
نفیسه شبیری
«ساختگرایی؛ رهیافتی روششناختی در فهم نهج البلاغه»،
مهدی مردانی؛ عباس پسندیده
«جریانهای حدیثی شیعه کاشان در قرون پنجم و ششم»،
محمد سلامی؛ محسن قاسم پور
«بررسی تحلیلی رویکرد و محتوای منابع تاریخ ائمه(ع) (مطالعه گونهشناسانه و کمّی کتابهای الکافی، عیون اخبار الرضا(ع) و الارشاد)»،
روح الله توحیدی نیا؛ محمد محمدی فر
«بررسی و نقد آرای آیة الله جوادی آملی درباره احادیث «صعب، مستصعب».
علیرضا احمدی؛ علیرضا طبیبی؛ ابراهیم ابراهیمی؛ علی حسن بگی
چکیده مقاله «نگاهی نو بر روایات تاریخگذاری روایات حضرت محمد(ص) به مکی و مدنی» :
«وجود احادیث جعلی در بین روایات رسول خدا(ص) و ائمه هدی(ع) واقعیتی غیر قابل انکار است. در این نوشتار دربارۀ آغاز جعل حدیث، کیفیت حدیث جعلی، معیار بازشناسی روایات ساختگی عمدی از غیر عمدی و وجود روایات جعلی در کتب معتبر حدیثی پرسشهایی طرح شده است و پاسخی شایسته یافته است. دستاورد مقالۀ حاضر آن است که روایات جعلی عمدی در بین روایات شیعه و سنی قبل از تدوین کتب حدیثی فراوان بوده است ولی فقها و محدثان با راهنمایی اهل بیت: روایات جعلی را از میراث حدیثی پاکسازی کرده اند و از این رو دانشمندان شیعی از توصیف روایت جعلی در کتب معتبر شیعی - جز در مواردی قطعی ـ باید پرهیز کنند.»
در چکیده مقاله «جایگاه امر به معروف و نهی از منکر در راهبرد حفظ نظم اجتماعی؛ بازخوانی اجتماعی آیات قرآن و روایتهای اهل بیت(ع)» می خوانیم:
«جایگاه ویژه آموزههای اسلامی در نظام کنترلی کشور، معرفی ظرفیتهای این آموزهها را در مطالعه آسیبهای اجتماعی، اولویت میبخشد و بررسی قرآن و حدیث را به عنون منابع این مطالعه، ضروری میسازد. ظرفیتهای امر به معروف و نهی از منکر، یک نمونه است. این در حالی است که: اجرای راهبرد پلیس جامعه محور، بیانگر اقبال کشور به ایده حفظ نظم اجتماعی است و درونمایه های بنیادی این ایده و آن فریضه، همخوانی هایی جدی دارند. سه مقوله «کنترل غیر رسمی»، «جامعهمحوری» و «مسئولیت اجتماعی» - که بیانگر جایگاه کنترل غیر رسمی در ایده حفظ نظم اجتماعیاند - انتخاب گردیده و قرآن و حدیث، تحلیل محتوای کیفی (ترکیبی) شدهاند. یافتهها همخوانی گزارههای مرتبط با مقولهها را در علوم اسلامی و اجتماعی عیان ساخته و در نتیجه، ظرفیت عملکرد این فریضه را به عنون راهبرد اسلامی و بومی ایده «حفظ نظم اجتماعی» نشان میدهند. روش تحقیق، ضوابطِ تفسیر متن را در این علوم، رعایت کرده و به فهمی رسیده که در هر دو آنها روایی دارد.»
در طلیعه مقاله «تحلیل آرای حدیثی شیخ حرعاملی نسبت به مسئله زن» اینگونه آمده:
«آشنایی با دیدگاههای علما، پیشنیاز هر گونه داوری درباره دیدگاه اسلام درباره مسئله زن است. یکی از علمای تأثیرگذار در مباحث زنان شیخ حر عاملی است. به طوری که برخی از مسائل زنان، میراث برجای مانده از آراء این عالم اخباری است. در نوشتار حاضر تلاش میشود دیدگاههای حدیثی «شیخ حر عاملی» را در مسئله زن و تأثیرات آن بر مباحث زنان بررسی کنیم. با واکاوی آراء حدیثی حر عاملی در مسائل زنان و با مقایسه دیدگاههای وی با علمای قبل از او به این نتیجه میرسیم که افزایش تعداد روایات در کتب وی، نوع چینش روایات، نوع باببندی روایات و شرح روایات در مسائل زنان تاثیر به سزایی گذاشته است. به ویژه در تشدید مسائلی چون: مردسالاری، خانه نشینی زنان، تشویق به متعه و تعدد زوجات میتوان تغییرات ایجاد شده را مشاهده کرد.»
»مطالعه مقالات نشریه