بررسی تحلیلی رویکرد و محتوای منابع تاریخ ائمه (ع) (مطالعه گونه‏شناسانه و کمّی کتاب‏های الکافی، عیون اخبار الرضا (ع) و الارشاد

نشریه : علوم حدیث

نویسنده : پديدآورنده : روح الله توحیدی نیا
پديدآورنده : محمد محمدی فر

سال 1400 / شماره پیاپی 101 / صفحه 156-176

چکیده :

مقاله حاضر در پی برون رفت از رویه عمومی تحقیقات تاریخ اهل بیت: که در ‏بهره‏گیری از منابع، مراجعه‏ای یکسان و نه با درک کافی از محتوای آن‏ها صورت می‏گیرد، به این مسئله می‏پردازد که گزاره‏های تاریخی، در چه گونه‏هایی و با چه حجم و خصوصیاتی در منابع تاریخ‏نگاری روایی امامیه جای گرفته‏اند؟ بدین منظور، مطالعه موردی مضامین گزاره‏های تاریخی مهم‏ترین منابع روایی تاریخ اهل بیت: یعنی الکافی، عیون اخبار الرضا(ع) و الارشاد، در دو مرحله گونه‏شناسی و بررسی کمی - تطبیقی، در دستور کار قرار گرفت. شناسایی مضامین مشترک اصلی و فرعی منابع، جایگاه هر منبع در پاسخ‏گویی به پرسش‏های تاریخ اهل بیت(ع)، ‏دست‏یابی عینی و ملموس به اهداف مؤلفان و ارتباط اثر با نیازهای زمانه، تفاوت ماهوی تاریخ‏نگاری روایی با تاریخ‏نگاری عمومی مسلمانان و ضرورت و امکان سطح بندی تاریخ‏نگاری روایی امامیه از مهم‏ترین نتایج تحقیق پیش رو است.

کلیدواژه‌های مقاله :تاریخ‏نگاری روایی امامیه، منابع تاریخ ائمه(ع)، گونه‌شناسی اخبار، بررسی کمی گزاره‌‏های تاریخی