مطالعه کتاب خرید کتاب دانلود کتاب
عنوان کتاب : شرح رساله حقوق سيد الساجدين(عليه السلام)
پديدآورنده : جعفر سبحانی
محل نشر : قم
ناشر : مؤسسه امام صادق(عليه السلام)
نوبت چاپ : چاپ اول
تاریخ انتشار : 1398
تعداد جلد : 1
تعداد صفحه : 500
شابک : 9789643576332
جستجو در Lib.ir

شرح رساله حقوق سيد الساجدين(عليه السلام)

شرح «رسالة الحقوق» حضرت على بن الحسين(عليه السلام)، بر اساس ترتيب موجود در كتاب «تحف العقول»

رساله حقوقامام زین العابدین علیه السلامدر كتابخصالشیخصدوقدر بخش (ابواب الخمسين ومافوقه) به صورت مسند، ودر كتاب ديگرش مانند «من لايحضره الفقيه»، ج۲، ص ۶۱۸، به صورت مرسل نقل كرده است. وحسن بن على بن شعبهدر كتاب «تحف العقول» آن را بدون سند آورده است، طبق نقل صدوق تعداد حقوق پنجاه و يك ولى به نقل ابن شعبه پنجاه تا است.

فهرست حقوق طبق نقل ابن شعبه حرّانى(تحف العقول):

۱. حق خدا، ۲. حق نفس انسان(حق خويشتن)، ۳. حق زبان، ۴. حق گوش، ۵. حق چشم، ۶.حق پا، ۷. حق دست، ۸. حق شكم، ۹. حق دامن، ۱۰. حق نماز، ۱۱. حق روزه، ۱۲. حق صـدقـه، ۱۳. حق حج، ۱۴. حق قربانى، ۱۵. حق فرمانروا، ۱۶. حق معلم، ۱۷. حق مالك برده، ۱۸. حق رعيـت، ۱۹. حق شاگردان، ۲۰. حـق زن(همسر)، ۲۱. حـق برده، ۲۲. حق مادر، ۲۳. حق پدر، ۲۴. حـق فـرزنـد، ۲۵. حــق بـرادر، ۲۶. حــق آزاد كننده برده، ۲۷. حـق بنـده آزاد شده، ۲۸. حق نيكوكار، ۲۹. حـق مؤذن، ۳۰.حق امام جماعت، ۳۱. حق همنشين، ۳۲. حـق همسـايه، ۳۳. حـق رفيـق، ۳۴. حـق شـريـك، ۳۵. حـق مـال، ۳۶. حق طلبكار، ۳۷. حق معاشر، ۳۸. حق خصم(طرف دعوا) بر انسان ۳۹. حق انسان بر طرف دعوا، ۴۰. حق مشورت خواهنده، ۴۱. حق مشورت دهنده ۴۲. حق نصيحت خــواهنده، ۴۳. حق نصيحت كننده، ۴۴. حق بزرگ سال، ۴۵. حق خردسال، ۴۶. حق درخواست كننده، ۴۷. حق كسى كه از او درخواست شده، ۴۸. حق شاد كننده انسان، ۴۹. حق آزار دهنده انسان، ۵۰. حق عموم هم كيشان، ۵۱. حق اهل ذمّه.

اضافه شدن شماره حقوق از پنجاه حق، در حالى كه در آخر رساله، خود حضرت آن را پنجاه حق شمرده است، به خاطر اين است كه حق حج، و حق قربانى دو حق جداگانه شمرده شده است. اگر اين دو حق يك حق شمرده شود، شماره حقوق از پنجاه تجاوز نمى كند.
توضيح این مطلب در حق سيزده و چهاردهم کتاب آمده است.

منابع ياد شده در بيان ترتيب حقوق، اندكى اختلاف دارند و مؤلف در این کتاب غالباً ترتيب موجود در كتاب «تحف العقول» را برگزيده است.