گفتمان پژوهی در مطالعات حدیثی؛ چیستی، راهکار و نمونه

نشریه : علوم حدیث

نویسنده : پديدآورنده : مسعود حسن زاده گلشانی
پديدآورنده : علی راد

چکیده :

احادیث پرشمار منابع حدیثی کهن در یک موضوع، بازتاب گفت و شنودهایی است که میان اهل بیت با مخاطبان درباره امور مهم و ایدئولوژیک جامعه شیعی انجام گرفته است. از همین رو برای فهم احادیثی از این دست باید از رخدادهای عصر ائمه آگاهی داشت. گفتمان پژوهی، به عنوان مکملی در کنار دیگر راه‌کارهای فهم حدیث، بر کشف و بررسی خاستگاه احادیث به جای تحلیل موردی آن‌ها تاکید و ابعاد ناپیدای حدیث را نمایان می‌کند. پژوهش پیش‌رو ضمن ارائه چند نمونه، نمایی از برخی گفتمان‌های حاکم بر حدیث شیعه را به تصویر کشیده تا نشان ‌دهد گفتمان‌‌پژوهی در بازگویی، رفع ابهام و آشکارسازی معنا و مقصود حدیث تا چه حد نقش‌آفرین است. افرون بر این فایده، تبیین این گفتمان‌ها می‌تواند گنجینه‌ای از داده‌ها و پیش‌دانسته‌ها را در اختیار ‌سایر حدیث‌پژوهان نهاده و ایشان را در فرآیند فهم احادیث پر‌شماری پشتیبانی کند تا راهی میان‌بُر و بهره‌ور را در فقه‌الحدیث بپیمایند.