ما همچنان به فهم روشمند حدیث نیازمندیم

رئیس دانشگاه قرآن و حدیث با بیان اینکه بسیاری از احادیث کوتاه نیاز به فهم دارند، چه رسد به احادیث ...

تولی، تبری، توسل و زیارت، شرط فهم قرآن و روایات است

عضو مجلس خبرگان رهبری و رئیس فرهنگستان علوم اسلامی گفت: شرط فهمیدن قرآن، روایات و شرط فهم روایات هم تولی ...

منطق فهم حدیث، روش پژوهش در حدیث با رویکردی اصولی

بررسی قواعد فقه الحدیثی، با رویکرد به مباحث علم‌اصول، و تبیین مباحث و قواعد فهم متن حدیث

نگاهی روزآمد به فهم حدیث

این مقاله در مورد ضرورت روزآمدسازی روش­های فهم متون راهبر (متون دینی) است که باید به مقتضای پیشرفت علوم، برداشت ...

اثرپذیری اجمالی فهم متن و ارائه معنای جدید از «سنت»

حجت‌الاسلام والمسلمین سید محمدکاظم طباطبایی در دومین نشست مدرسه مجازی حدیث‌ پژوهی مقارن: اثرپذیری اجمالی فهم متن سبب می‌شود که ...

مبانی استنباط نظریه‌های علمی احادیث

فهم احادیث علمی اهل‌بیت(ع) از مسائلی است که در صورت عدم توجه به مبانی، ضوابط و شیوه‌های اختصاصی فهم این ...

روش‌شناسی فهم حدیث در فرایند سه‌گانۀ تحلیل متن، تحلیل محتوا و تحلیل گفتمان

از آنجا که علم فقه الحدیث به دنبال ارائۀ خوانش و فهمی صحیح و کامل از احادیث به‌عنوان بخش مهمی ...

خلأ صورت ملفوظ روایات و گونه‌شناسی بسترهای چندخوانشی‌ آن

ساختار خط و ماهیت زبان عربی، ظرفیت خوانش‌های متعددی از یک نوشتار را پدید می‌آورد که از آن در اصطلاح ...

مقصود از درایت حدیث

منظور از درایت حدیث چیست؟

آسیب های فهم حدیث

چه اموری مانع از فهم و درک دست حدیث می شوند؟

تبیین مقصود از درایت حدیث

برای فهم متن حدیث، اموری چند باید رعایت گردد. این مقاله عهده دار این موارد است.

تحلیلی در باره آسیب های فهم حدیث

درایت و فهم حدیث، از آسیب هایی است که متوجه شخص حدیث پژوه است. نویسنده، این موصوع را مورد کنکاش ...

کارکردهای قرینه سوال راوی در فهم احادیث فقهی

سخن گفتن با تکیه بر قیود و قرائن، امری رایج در محاورات عقلایی است؛ قرینه، جانشین دلالت وضعی برای لفظ ...

کمک گرفتن از قرآن برای فهم روایات

استاد دانشگاه تهران با بیان اینکه باید قواعد و اصول تفسیر قرآن براساس روایات و اسلوب علما در طول تاریخ ...

روش‌های بهره‌گیری از قرآن در تبیین روایات

کتاب «قرآن و فهم حدیث؛ روش‌های بهره‌گیری از قرآن در تبیین روایات» تالیف سید مهدی خدائی از سوی دانشگاه علوم ...

شماره جدید دوفصلنامه «مطالعات فهم حدیث» منتشر شد

دوفصلنامه علمی پژوهشی «مطالعات فهم حدیث» ویژه بهار و تابستان ۹۷ منتشر شد.

تأثیر ویژگی های زمانه بر صدور، فهم و تبيين روایات

دین اسلام به عنوان دین جاوید و آخرین دین الهی برای همۀ انسان هـا تـا قیامـت، قوانین ثابتی را پایه ...

انتشار جدیدترین شماره «مطالعات فهم حديث»

جدیدترین شماره دوفصلنامه «مطالعات فهم حدیث» ویژه پاییز و زمستان ۹۶ به مدیرمسئولی مجيد ملايوسفی منتشر شد.

پیش‌فرض‌ها و مبانی فهم و نقد روایات از دیدگاه امام خمینی(ره)

امام خمینی(ره) از عالمان تأثیرگذار بر جریان­ های اسلامی در قرن اخیر به شمار می ­آید. وی علاوه ­بر رهبری ...

نقد سندی و دلالی روایت «رفع قلم»

مقاله حاضر به اعتبارسنجی روایتی موسوم به «رفع قلم» «...أَنْ یَرْفَعُوا الْقَلَمَ عَنِ الْخَلْقِ کُلِّهِمْ فِی ذَلِکَ الْیَوْمِ...» از سه ...

ویژگی های منبع لغوی در فهم معارف قرآن و حدیث

از جمله ارکان مهم در فهم مراد قران و حدیث، بهره گیری از منابع لغوی عرب است. با توجه به ...

احادیث ابدال و مفهوم آن‏

ابدال یکى از اصطلاحات فرهنگ اسلامى نزد فریقین است که از دیرباز بر زبان احادیث و علماى دین ظاهر شده ...

احادیث آفرینش آدم «علی صورته»: چالش های فهم در سده های دوم و سوم هجری

احادیث خلق آدم «علی صورته» که به طور گسترده در جوامع حدیثی نقش بسته اند، در طی سده های متمادی ...

نقش عقل در فهم لوازم معنای حدیث و گسترش مفهوم آن

عقل از دیدگاه اسلام دارای جایگاه ویژه و والایی است و به عنوان یکی از دو حجت خداوند بر مردم ...

معیارهای مشترک شیخ طوسی و بیهقی در فهم احادیث فقهی با تأکید بر تهذیبین و السنن الکبری

مهم‌ترین منبع شناخت آموزه‌های دین اسلام پس از قرآن کریم، روایات معصومان (ع) است؛ که در مجموعه‌های روایی گردآوری شده ...

فهم و تحلیل روایات تأویل آیه «کهیعص» به واقعه کربلا

از جمله آیات متشابه قرآن کریم، آیات فواتح برخی سور، معروف به حروف مقطعه­ هستند. یکی از آن­ها، آیه ­ی ...

تطور دلالی و جایگاه آن در فهم غریب‌الحدیث؛ بررسی موردی واژه‌ی وضو

تطور و تحول دلالی واژه‌ها، از عوامل اصلی پیدایش غریب‌الحدیث و ایجاد اختلاف در معنا و مقصود حدیث در بین ...

شماره جدید نشریه «مطالعات فهم حدیث» منتشر شد

شماره دوم از دوره سوم نشریه علمی ـ پژوهشی مطالعات فهم حدیث به سردبیری فتحیه فتاحی‌زاده منتشر شد.

قضیه حقیقیه و خارجیه در حدیث مفهوم‌شناسی، پیشینه و قاعده اوّلی

در اصول فقه، به قضایایی که دایره عمل آنها، به زمان، مکان و مخاطبِ ‫خاص منحصر است و حکم آن ...

نگرشی نو بر کارکردشناسی بافت زبانی در فهم و انتقال مضامین نهج‌البلاغه

یکی از کارآمدترین روش ­های فهم متن، روش سمانتیک یا معنا­شناسی است که در این بین، معنا­شناسیِ هم‌زمانی یا توصیفی، ...

واکاوی تأثیر باورهای کلامی بر فهم حدیث و آسیب‌های آن

در میان دانش‌های حدیثی، دانش «فقه الحدیث» از اهمیت بسزایی برخوردار است. عالمان و پژوهش‌گران عرصۀ دانش حدیث و اصول ...

درآمدی بر فهم احادیث مشکل

این مجموعه در پی آن است که گونه های متفاوت حدیث مشکل را برکاود و راه های دستیابی به مراد ...

آسیب‌های نبود فهم صحیح از روایات، بررسی شد

محقق و پژوهشگر پژوهشکده حدیث حوزه با تاکید بر لزوم فهم درست احادیث ائمه(ع) تاکید کرد: اظهارنظرهای نادرست و انتساب ...

نشست نقد مقاله «ضرورت فهم حدیث از دیدگاه قرآن و روایات» برگزار می‌شود

نشست نقد مقاله «ضرورت فهم حدیث از دیدگاه قرآن و روایات» با ارائه حجت الاسلام والمسلمین محمدحسین مرادی، برگزار می‌شود ...

مخاطب حدیث و نقش آن در شناخت قضایای حقیقیه و خارجیه

ویژگی های مخاطب، تاثیر مستقیمی بر شکل گیری نوع تخاطب و شیوه تعلیم و تعّلم دارد. انسان ها استعداد، ارتکاز، ...

آسیب بسندگی به لغت نامه ها در فهم حدیث

فهم حدیث برای کسانی که از زمان صدور حدیث فاصله گرفته اند، نیازمند بررسی با روشی دقیق است. به دلیل ...

مخاطب‌شناسى در تبليغ

پيامبر خدا صلى اللَّه عليه و آله فرمود : «ما جماعت پيغمبران، مأموريم كه به اندازه فهم و خرد مردم، ...

واکاوی نقّادانۀ روش خاورشناسان در فهم احادیث در باره آموزۀ‏ امامت (مطالعۀ موردی کتاب راهنمای ربّانی در تشیّع نخستین)

پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی و با هدف تأمّلی در روش خاورشناسان در فهم احادیث در حوزۀ امامت، به ...

نگاه فقه الحديثي به روايات «نواقص العقول»

برخی روايات اسلامی، زنان را نواقص العقول توصیف کردهاند، اين روايات با برداشتها و برخوردهای متعددی مواجه شده است، وموجب ...

بررسی تطبیقی روش‌شناسی فهم و نقد روایات در تفاسیر المنار و الفرقان

یکی از منابع تفسیری، بهره‌گیری از روایات است. برخی از مفسران تنها به نقل روایات بسنده کرده و گروهی دیگر ...

تأثیر شناخت احکام حکومتی در فهم حدیث

فهم حدیث و حل تعارض مفهومی احادیث زمانی حاصل می‌شود که مقصود و جایگاه صدور روایت‌ها به درستی تببین شود. ...

آسیب فارسی زدگی در فهم احادیث با تاکید بر ترجمه‌های نهج البلاغه

در زبان فارسی وام واژه‌های بسیاری وجود دارد که از عربی به این زبان راه یافته، ولی پس از ورود ...

بررسی تلاش های علمی و عملی علامه شعرانی در تبيين حديث

علامه شعرانی از جمله محدثانی است که به سبب وسعت اطلاعات خود در علوم معقول و مننقول ، به شرح ...

آفريدگان يا پرورش يافتگان؟بررسی تحليلی روايت «نحن صنايع الله و الخلق بعد صنايعنا»

از جمله روايات اماميه که نيازمند به بررسی است، توقيعی منسوب به حضرت حجت است. ضمن اين روايت، عبارت «نحن ...

ائمه (ع) و راهکارهای نقل، فهم و نقد حدیث

حدیث در طول تـاریخ خـود متأسـفانه دچـار آسـیب هایی جـدی و گـاهی بـس خطرنـاک همچون وضع شده است و پیشوایان ...

واکاوی گونه ‏‏های دخالت ذهنیت راویان در فهم حدیث

هدف این نوشتار معرفی یکی از ویژگی‌های مشترک «منطق فهم حدیث» و «دانش هرمنوتیک» است و در آن، گونه‌‏های دخالت ...

سیاق لغوی؛ مفهوم و کارکرد آن در فهم حدیث

از سیاق در کشف معنا، شناخت انواع علل و موانع فهم حدیث، حذف، اصلاح و تنقیح احادیث آسیب دیده بهره ...

نقد و فهم روایات منقول از امام صادق(علیه السلام) در مسأله «تحریف»‏

برخی روایات ائمه اطهار(ع) از سوی منتقدان مذهب جعفری حمل بر تحریف قرآن کریم شده است. در این میان روایات ...

مبانی فهم حدیث از دیدگاه شیخ حر عاملی با تأکید بر کتاب «الفوائد الطوسیه»‏ ‏

در راه فهم روایات نیاز به روش صحیح علمی وجود دارد که آن را فقه‌الحدیث می‌نامیم. فهم متون احادیث، بدون ...

شناخت خصوصيات مخاطبان معصومان عليهم السلام و تأثير آن در فهم حديث

شناخت ويژگي‏ هاي مخاطب مستقيم معصوم عليه السلام از مهم‌ترين قرينه‏ هاي فهم معناي صحيح حديث است. ويژگي‏ هاي اعتقادي ...

روش فهم حدیث در وسائل الشیعه

تفصیل وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشّریعه، تألیف شیخ حرّ عاملی، دایره المعارفی از روایات فقهی شیعه است که از ...

تطور اللغه و تأثیره علی فهم الحدیث

تأثیر التطور المعنوی علی فهم الحدیث إلیک فیما یلی نموذ جان من النماذج الحدیثیة التی تأثر معناها بالتطور المعنوی للألفاظ ...

بررسی تحوّلات در فهم روایات اسلامی بر پایه مفهوم گفتمان بررسی موردی روایت «انا قتیل العبره»

تحوّل در فهم برخی روایات برجای مانده از پیشوایان دین، مسئله‌ای است که از دیرباز مورد توجه دانشمندان مسلمان بوده، ...

حجيّت و نقش دانش های بشری در فهم و نقد روايات

علامه شعرانی از عالمانی است که با پشتوانه ای از دانش‌های معقول و منقول به فهم و شرح احاديث و ...

روش شناسی نقد و فهم حديث در تفسير المنار

حوادث تلخي که بر حديث گذشت، چه آنها که بر سند و متن خدشه وارد ساخت و چه بدفهمي‌ها و ...

روش فهم و تبيين گزاره‌هاي ديني (قرآن وحديث)

هر گزاره اخلاقي، معمولاً مؤلّفه‌هايي دارد که بايد رابطه ميان آنها را به دست آورد. لذا هر گزاره‌اي به «تبيين» ...

آسیب شناسی فهم روایات (علل، تعارض و عوامل آن)

حدیث، تنها گزارشگر سنت، پس از قرآن کریم، مهم‌ترین منبع معارف اسلامی است. در این میان، هر دین شناس و ...

موانع فهم حديث

هره مندى از زلال نصوص (متون) دينى ، يعنى قرآن و سنّت ، وابسته به تحقّق شرايط و فقدان موانع ...