110 ـ علّت رفتار خودكامانه نسبت به اهل بيت عليهم السلام

۳۴۱.امام على عليه السلام :علت آن كه در زمينه خلافت با ما خودكامانه و انحصارطلبانه رفتار كردند ـ با آن كه نسب ما برتر و پيوند خويشى ما با پيامبر صلى الله عليه و آله استوارتر است ـ اين بود كه خلافت ، مرغوب و جذاب بود . گروهى آزمندانه به آن چسبيدند و گروهى ديگر (اهل بيت) سخاوتمندانه از آن چشم پوشيدند. و داور [ميان ما و ايشان ]خداست.

111 ـ فلسفه حكومت از نگاه اهل بيت عليهم السلام

۳۴۲.امام على عليه السلام :بار خدايا! تو مى دانى كه آنچه از ما سر زد، نه از سر رغبت به كسب قدرت بود و نه براى به دست آوردن چيزى از متاع دنيا؛ بلكه مى خواستيم نشانه هاى دين تو را [به جايگاهشان] بازگردانيم و اصلاح و آبادانى را در سرزمينهاى تو پديدار سازيم، تا بندگان ستمديده ات امنيت و آسودگى يابند و حدود و احكامِ تعطيل شده ات دوباره بر پا شود.

ر.ك : فرمانروايى ، باب 74 .

112 ـ اگر ترس از تفرقه و جدايى نبود

۳۴۳.امام على عليه السلام :سوگند به خدا اگر بيم آن نبودكه مسلمانان پراكنده شوند و به كفر بازگردند و دين صدمه ببيند، بى گمان تا آن جا كه توان داشتيم اين وضع را دگرگون مى ساختيم.

113 ـ امامان دوازده گانه

۳۴۴.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :كار مردم پيوسته بگذرد تا آن كه دوازده مرد بر آنها فرمان برانند ... اين دوازده نفر همگى از قريش هستند. ^۱

۳۴۵.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :شمار جانشينان من به تعداد نُقباى موسى است.

ر.ك : كتاب «اهل بيت در قرآن و حديث» ، فصل پنجم و ششم از بخش يكم .

114 ـ علم امام

۳۴۶.امام صادق عليه السلام :على عليه السلام عالم بود، و علم ، ارث برده مى شود. هرگز عالمى نمى ميرد مگر آن كه پس از او كسى مى ماند كه علم او يا آنچه را خدا خواهد، بداند.

۳۴۷.امام صادق عليه السلام :به خدا سوگند من كتاب خدا را ، از آغاز تا پايانش، چنان مى دانم كه گويى در مشت من است. خبر آسمان و زمين و گذشته و حال (آينده) در قرآن موجود است . خداوند عز و جل فرموده است: «بيان هر چيز در قرآن هست» . ^۲

۳۴۸.امام رضا عليه السلام :هرگاه خداوند عز و جل بنده اى را براى [اداره ]امور بندگانش برگزيند براى اين امر به او شرح صدر عطا مى كند، چشمه هاى حكمت را در دلش جارى مى سازد و به او علم و دانش الهام مى فرمايد كه از آن پس ، از پاسخ هيچ چيز درنمى ماند و در يافتن راه درست سرگردان نمى شود.

ر.ك : دانش و دانايى ، باب 1365 ، 1367 ؛ غيب ، باب 1453 .

(انظر) العلم : باب 1367 .

110 ـ عِلَّةُ الاستِبدادِ عَلى أهلِ البَيتِ عليهم السلام

۳۴۱.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :أمّا الاسْتِبدادُ علَينا بهذا المَقامِ ـ ونحنُ الأعْلَونَ نَسَبا والأشَدُّونَ برسولِ اللّه صلى الله عليه و آله نَوْطا ـ فإنّها كانتْ أثَرةً ، شَحَّتْ علَيها نفوسُ قومٍ وسَخَتْ عنها نفوسُ آخَرِينَ ، والحَكَمُ اللّهُ . ^۱

111 ـ فَلسَفَةُ الحُكمِ عِندَ أهلِ البَيتِ عليهم السلام

۳۴۲.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :اللّهُمَّ إنّكَ تَعلَمُ أنَّهُ لم يَكُنِ الّذي كانَ مِنّا مُنافَسةً في سُلطانٍ ، ولا الْتِماسَ شَيءٍ مِن فُضولِ الحُطامِ ، ولكن لِنَرُدَّ المَعالِمَ مِن دِينِكَ، ونُظهِرَ الإصْلاحَ في بلادِكَ، فيأمَنَ المظلومونَ مِن عبادِكَ ، وتُقامَ المُعَطَّلةُ مِن حُدودِكَ . ^۲

(انظر) الإمارة : باب 74 .

112 ـ لَولا مَخافَةُ الفُرقَةِ

۳۴۳.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :وايمُ اللّهِ، لولا مَخافةُ الفُرقَةِ بَيْنَ المسلمينَ ، وأن يَعودوا إلَى الكفرِ ويَعْوَرَّ الدِّينُ، لَكُنّا قد غَيّرْنا ذلكَ ما استَطَعْنا . ^۳

113 ـ الأئِمَّةُ الإثنا عَشَرَ

۳۴۴.رسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله :لا يَزالُ أمرُ النّاسِ ماضيا ما وَلِيَهُم اثنا عَشرَ رجُلاً ... كلّهُم مِن قريشٍ ^۴ . ^۵

۳۴۵.عنه صلى الله عليه و آله :إنّ عِدّةَ الخُلَفاءِ بَعدي عِدَّةُ نُقَباءِ موسى . ^۶

(انظر) كتاب «أهل البيت في الكتاب والسنّة» ، الفصل الخامس والسادس من القسم الأوّل .

114 ـ عِلمُ الإمامِ

۳۴۶.الإمامُ الصّادقُ عليه السلام :إنّ علِيّا كانَ عالِما والعلمُ يُتوارَثُ ، ولَن يَهْلِكَ عالِمٌ إلّا بَقِيَ مِن بَعدِهِ مَن يَعلَمُ عِلمَهُ أو ما شاءَ اللّهُ . ^۷

۳۴۷.عنه عليه السلام :واللّهِ، إنّي لَأعلَمُ كتابَ اللّهِ مِن أوّلِهِ إلى آخِرهِ كأنّهُ في كَفِّي ، فيهِ خَبَرُ السّماءِ وخَبرُ الأرضِ ، وخَبرُ ما كانَ وخَبرُ ما هو كائنٌ ، قالَ اللّهُ عزّ وجلّ : فيهِ تِبيانُ كلِّ شيءٍ ^۸ . ^۹

۳۴۸.الإمامُ الرِّضا عليه السلام :إنّ العبدَ إذا اختارَهُ اللّهُ عزّ وجلّ لاُمورِ عبادِهِ شَرحَ صَدرَهُ لذلكَ ، وأودَعَ قلبَهُ يَنابِيعَ الحِكمةِ، وألْهَمهُ العِلمَ إلهاما ، فلَم يَعْيَ بعدَهُ بجوابٍ ولا يَحيرُ فيهِ عنِ الصّوابِ . ^۱۰

(انظر) العلم: باب 1365، 1367؛ الغيب: باب 1453.