توجّه قرار دارد، تفاوت داشتن مردم از نظر ظرفيت ها و استعدادهاى طبيعى و اكتسابى ، و ميزان تأثير پذيرى آنان از تبليغات مفيد و سازنده است . با در نظر گرفتنِ اين تفاوت ها، هر سخنى براى هر كسى مفيد و سازنده نيست . چه بسا نوعى از تبليغات براى فرد يا جمعى مفيد باشد، امّا براى فرد يا جمعى ديگر، غيرمفيد و حتى زيانبار باشد . لذا انبياى الهى موظّف بوده اند كه در تبليغات خود، ظرفيت فكرى و روحى مردم را در نظر داشته باشند . ۱
تفاوت استعدادهاى طبيعى
از نگاه احاديث اسلامى، مردم از نظر استعدادهاى ذاتى، مانند معادن زمينْ متفاوت اند . ۲ برخى چون معدن طلا از استعدادهاى بالايى برخوردارند ، برخى مانند معدن نقره اند و همان طور كه انواع معادن زمين ، براى جامعه بشر ، مفيد و كارسازند ؛ امّا بهره بردارى از آنها نياز به شناخت و برنامه ريزى دارد . همچنين انواع استعدادهاى فطرى انسان ها براى اداره جامعه انسانى ، مفيد و سازنده است؛ ليكن بهره گيرى از آنها نيازمند شناخت درست و برنامه ريزى صحيح است .
تفاوت استعدادهاى اكتسابى
ظرفيت اكتسابى انسان ها ، مانند ظرفيت ذاتى آنان ، متفاوت است . متون (نصوص) اسلامى، به طور كلّى، انسان ها را بر اساس ميزان تأثير پذيرى از تبليغات سازنده، به سه دسته تقسيم كرده اند :
دسته اول كسانى كه فطرت پاك انسانى خود را با كارهاى ناشايسته و بخصوص ظلم نيالوده اند . اينان ، از تقواى عقلى برخوردارند و ظرفيت مناسبى براى
