دانشجو ، متكفّل شده است . ^۱
مَن تَفَقَّهَ فى دينِ اللّهِ ، كَفاهُ اللّهُ هَمَّهُ ، و رَزِقَهُ مِن حَيثُ لا يَحتَسِبُ . ^۲
هر كس در دين خداوند به ژرفكاوى بپردازد ، خداوند ، كار او را كفايت مى كند و از آن جا كه گمان نمى برد ، روزى اش مى رساند .
اين احاديث ، در حقيقت ، شرح آياتى است كه تصريح مى كند :
«وَ مَن يَتَّقِ اللَّهَ يَجْعَل لَّهُ مَخْرَجًا * وَ يَرْزُقْهُ مِنْ حَيْثُ لاَ يَحْتَسِبُ ، وَ مَن يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ .»^۳
و هر كس از خدا پروا كند ، [ خدا] براى او راه بيرون شدن قرار مى دهد ، و از جايى كه حسابش را نمى كند ، به او روزى مى رساند ؛ و هر كس بر خدا اعتماد كند ، او براى وى بس است .
بى ترديد ، يكى از مصاديق بارز تقوا و توكّل ، تفقّه و ژرفكاوى در دين براى خدا و خدمت به خلق است . كسى كه بنيه معنوى خود را تقويت كرده و با سرمايه تقوا و توكّل، به فراگيرى دانش و تحقيق و ارشاد مردم پرداخته است ، خداوند متعالْ ضمانت كرده كه زندگى او را «مِن حيث لا يحتسب» و از راهى كه خود مى داند ، تأمين كند . تجربه قطعى اهل علم نيز مؤيّد اين پيشگويى قرآن كريم و احاديث اسلامى است .

4 . تقويت بنيه معنوى

شايد برخى وقتى مى شنوند كه تقويت معنويت ، يكى از راه هاى تأمين نيازهاى اقتصادى است ، شگفت زده شوند؛ ولى عقل و نقل ، و روايت و درايت ، مؤيّد اين مدّعاست.
پيش از هرگونه توضيح در اين باره ، گفتنى است كه در مورد تأمين هزينه زندگى روحانيان ، وظيفه اى بر عهده مديران مراكز دينى و تبليغى است و وظيفه اى نيز برعهده آحاد كسانى است كه متصدّى ارشاد و هدايت مردم هستند . وظيفه مديران مجامع روحانى ـ چنان كه بدان اشاره شد ـ ، ساماندهى بودجه هايى است كه در اسلام براى اين امر، پيش بينى شده است ؛ امّا آنچه در اين جا درصدد بيان آنيم ، وظيفه شخص مبلّغ است ، كه نه تنها منافاتى با وظيفه مديران روحانيان ندارد ، بلكه مكمّل آن است.

تضمين اقتصادى خداوند متعال

در روايات متعددى تصريح شده است كه خداوند متعال ، علاوه بر اين كه ضامن روزى همه مردم و همه جنبدگان است ، ^۱ ضمانت ويژه اى براى اهل علم و كسانى كه خود را وقف ارشاد و هدايت مردم كرده اند ، دارد.
رسول اكرم در اين باره مى فرمايد:
إنَّ اللّهَ تَعالى قَد تَكَفَّلَ لِطالِبِ العِلمِ بِرِزقِهِ خاصَّةً عَمّا ضَمِنَهُ لِغَيرِهِ . ^۲
خداوند متعال ، روزى اى را كه براى ديگران ضمانت كرده ، بخصوص براى