ستمديده را از ستمگر خواهم ستاند و لگام ستمگر را گرفته ، او را بر آبشخور حقيقتْ وارد خواهم كرد ، گرچه از آن كراهت داشته باشد . ^۱

۱۶.امام على عليه السلام :ـ در حالى كه من كناره گير بودم ـمردم بر عثمان شوريدند و او را به قتل رساندند . سپس با [ وجود] كراهت من ، مرا به حكومت رساندند . اگر ترسِ بر دين نبود ، آنان را اجابت نمى كردم . ^۲

۱۷.امام على عليه السلام ـ در نامه ايشان به كوفيان ـ :خداوند آگاه است كه چاره اى جز پذيرش حكومت نداشتم و اگر شايسته تر از خود را مى يافتم ، در اين امر ، پيش قدم نمى شدم . ^۳

۱۸.امام على عليه السلام :سوگند به خداوند كه بر خلافتْ اقدام نكردم ، مگر از ترس آن كه بُزى نَر ^۴ از بنى اميّه بر آن چنگ اندازد و كتاب خداوند را بازيچه سازد . ^۵

ر . ك : ص 307 (به پا داشتن عدالت) .

1 / 5

نخستين كسى كه بيعت كرد

۱۹.الكامل فى التاريخ:هنگامى كه عثمان كشته شد ، ياران پيامبر خدا از مهاجران و انصار ، در حالى كه در ميان آنان طلحه و زبير نيز بودند ، گِرد آمده، نزد على عليه السلام رفتند و به وى گفتند : مردم را گريزى از داشتن پيشوا نيست . على عليه السلام فرمود : «مرا به حكومت بر شما نيازى نيست . هر آن كس را كه برگزيديد ، بدان رضايت مى دهم» .

باشند ، هر آينه ، افسار حكومت را بر پشتش رها مى كردم و آخرش را با كاسه اوّلش سيراب مى ساختم و مى ديديد كه دنياى شما نزد من ، از آبِ بينى بُز ماده اى بى ارزش تر است . ^۱

۱۳.امام على عليه السلام ـ از سخنان او كه اسباب پذيرش حكومت را بيان مى دارد ـ :اى جان هاى گوناگون و دل هاى پراكنده كه بدن هاشان حضور دارد و خِرَدهايشان از آنها غايب است! شما را به حق مى خوانم ، ولى از آن مى گريزيد ، چنان كه بزغالگان از بانگ شيرِ غرّان مى گريزند . دور است كه با شما پايه هاى عدل را به پا دارم يا كژى هاى حقيقت را راست كنم!
بار خدايا! تو مى دانى كه آنچه از ما سر زد ، رقابت در سلطنت (و حكومت) و آرزوى زيادىِ مال دنيا نبود ؛ بلكه [ بدان جهت بود] تا نشانه هاى دينت را بازگردانيم و اصلاح را در شهرهايتْ آشكار سازيم تا در سايه آن ، بندگان ستمديده ات امنيت پيدا كنند و حدودِ معطّل مانده ، اقامه گردد . ^۲

۱۴.امام على عليه السلام ـ از حكمت هاى منسوب به ايشان ـ :بار خدايا! تو مى دانى كه من در پىِ زمامدارى و حكومت و برترى جويى و رياست نبودم ؛ بلكه تنها در پىِ اقامه حدود و اجرا كردن شريعت ، نهادن امور بر جاى خود ، رساندن حقوق صاحبان حق ، حركت بر روش پيامبرت و هدايت گمراهان به نور هدايت بودم . ^۳

۱۵.امام على عليه السلام :بيعت شما با من ، ناگهانى و بى انديشه نبود و انگيزه من و شما هم يكى نيست . به درستى كه من شما را براى خدا مى خواهم و شما مرا براى خودْ مى خواهيد . اى مردم! مرا در امور خود يارى رسانيد . سوگند به خداوند كه حقّ