به ابن عمر گفته شد : با همه اينها نماز مى گزارى ، با اين كه برخى از اينها برخى ديگر را مى كُشند؟
ابن عمر پاسخ داد : هركس «بشتابيد به سوى نماز!» را بر زبان آورَد ، او را اجابت مى كنم ، و هركس «بشتابيد به سوى رستگارى!» را بر زبان رانَد ، او را اجابت مى كنم ، و هركس بگويد : «بشتابيد به سوى كشتنِ برادرِ مسلمان و گرفتن اموال وى!» ، گويم : «نه» . ^۱

۵۶.الطبقات الكبرى ـ به نقل از سيف مازنى ـ :ابن عمر مى گفت : در فتنه ها كارزار نمى كنم و پشت سرِ هر آن كس كه پيروز شود ، نماز مى گزارم . ^۲

۵۷.المستدرك على الصحيحين ـ به نقل از عبداللّه بن عمر ـ :بر هيچ چيزى تأسّف نمى خورم ، جز آن كه به همراه على عليه السلام ، با گروه طغيانگر نجنگيدم . ^۳

۵۸.الطبقات الكبرى ـ به نقل از حبيب بن ابى ثابت ـ :از ابن عمر به من خبر رسيد كه در بيمارى [ منتهى به] مرگش گفت : بر هيچ كارى از دنيا تأسّف نمى خورم ، جز آن كه با گروه طغيانگر نجنگيدم . ^۴

ر . ك : دانشنامه اميرالمؤمنين : ج 8 ، ص 332 (عبداللّه بن عمر) .

1 / 10 ـ 2

سعدبن ابى وقّاص

او در نوزده سالگى اسلام آورد ^۵ و در جنگ ها همراه با پيامبر صلى الله عليه و آله شركت

باز زد . سپس او با معاويه بيعت كرد ، هنگامى كه معاويه ، با حسن بن على عليهماالسلامسازش كرد و مردم ، بر وى اتّفاق كردند . همچنين ، پس از مرگ معاويه ، با فرزندش يزيد ، بيعت كرد ؛ زيرا مردم بر او اتّفاق كردند . پس از آن در شرايط اختلاف ، با كسى بيعت نكرد ، تا اين كه ابن زبير ، كشته شد و حكومت ، يكسره به عبدالملك رسيد . آن گاه با وى بيعت كرد . ^۱

۵۳.صحيح البخارى ـ به نقل از عبداللّه بن دينار ـ :وقتى كه مردم با عبدالملك بيعت كردند ، عبد اللّه بن عمر ، نامه اى بدين مضمون به وى نوشت :
به بنده خدا عبدالملك ، اميرمؤمنان! به درستى كه به پيروى و حرفْ شنوى نسبت به بنده خدا عبدالملك ، بر اساس سنّت خدا و پيامبر خدا در حدّ توان ، اعتراف مى كنم و فرزندانم هم بدين امر ، اقرار مى كنند . ^۲

۵۴.شرح نهج البلاغة:عبد اللّه بن عمر ، از بيعت با على عليه السلام سر باز زد و شبانه، درِ خانه حجّاج را كوبيد تا با عبدالملك ، بيعت كند ، مبادا آن شب را بدون امام به صبح رساند . اين گمان ، از آن جا برايش پيش آمد كه او از پيامبر خدا روايت كرده كه فرمود : «هركس بميرد و پيشوايى نداشته باشد ، به مرگ جاهلى مرده است» و كار بدان جا رسيد كه حجّاج ، از سر تحقير و خوار شمردن او پايش را از رخت خواب بيرون آورد و گفت : [ براى بيعت] دستت را به پايم بزن ^۳ ! ^۴

۵۵.الطبقات الكبرى ـ به نقل از نافع ـ :در زمان ابن زبير ، خوارج و خَشَبيه ، ^۵