از او بيزار است. ^۱

۱۰۸.امام على عليه السلام ـ در توصيف پيشواى حق ـ :مى دانيد كه شايسته نيست بخيل، بر ناموس، جان ها، غنيمت ها، احكام و پيشوايىِ مسلمانان ، ولايت يابد تا در مال هاى آنان، حريص گردد؛ و نه نادان، تا به نادانى خويش، مسلمانان را به گمراهى بَرَد؛ و نه ستمكار، تا به ستم، عطاى آنان را بِبُرد؛ و نه بى عدالت در تقسيم مال، تا به گروهى ببخشد و گروهى را محروم سازد؛ و نه آن كه به خاطرِ حكم كردن، رشوه ستانَد، تا حقوق را پايمال كند و آن را چنان كه بايد، نرساند؛ ^۲ و نه آن كه سنّت را ضايع سازد و امّت را به هلاكت در اندازد. ^۳

۱۰۹.امام على عليه السلام ـ از حكمت هاى منسوب به ايشان ـ :آن كه نزديكانش فاسد شوند ، مانند كسى است كه آب در گلويش گير كند [ و راه علاجى نيابد]؛ چرا كه هرچه در گلو گير كند، با آبْ برطرف شود. ^۴

۱۱۰.امام على عليه السلام :آفتِ كارها، ناتوانى كارگزاران است. ^۵

۱۱۱.امام على عليه السلام :در كارهايت ، بر تنبل ها تكيه مكن. ^۶

۱۱۲.امام على عليه السلام :آن كه دست يارش به او خيانت ورزد ، مديريتش نافرجام گردد. ^۷

پرواپيشگان، اهل دانش و اهل سياست را برگزين. ^۱

ر . ك : ص 198 (كنار نهادن كارگزاران عثمان) .

3 / 7

به كارنگرفتن خائنان و ناتوانان

۱۰۵.امام على عليه السلام :مغيرة بن شعبه، به من پيشنهاد كرد معاويه را بر شام بگمارم و خود در مدينه باشم؛ ولى از آن، سر باز زدم، و هرگز خداوند نبيند كه گمراهان را به يارى گرفته ام ^۲ . ^۳

۱۰۶.امام على عليه السلام ـ در عهدنامه اى به مالك اشتر ، آن گاه كه او را بر مصر گمارد ـ :بدترينِ دستْ ياران تو آنانى اند كه دستْ يار بدكاران پيش از تو بوده اند و در گناهان، با آنان شريك بوده اند. پس مبادا چنين كسانى، محرم تو باشند كه آنان، ياوران گناهكاران اند وبرادرانِ ستمكاران ، وتو جانشينى بهتر از ايشان خواهى يافت كه در رأى و انجام دادن كار، مانند آنان باشد و گناهان و كردار بدِ آنان را بر عهده ندارد؛ كسى كه ستمكارى را در ستم ، يار نبوده، و گناهكارى را در گناهش مددكار نبوده است. اينان، براى تو كم هزينه تر و كمك كارتر و مهربان ترند، و دلبستگى شان به ديگران ، كم تر است. اينان را ويژه خلوت ها و مجلس هايت در نظر بگير. ^۴

۱۰۷.امام على عليه السلام ـ از نامه اش به رفاعه، قاضى او در اهواز ـ :بدان اى رفاعه كه اين حكمرانى ، امانت است. هركه در آن خيانت ورزد، نفرين خدا بر او باد تا روز رستاخيز ، و هركس خيانتكارى را به كار گمارد، حقيقتاً محمّد صلى الله عليه و آله در دنيا و آخرت ،