واقعى ، جز از طريق اهل بيت عليهم السلام به قلب او راه نخواهد يافت . به ديگر سخن ، مسلمان ، از راه استدلال ، به حقانيّت اسلام و قرآنْ اعتراف مى كند ، ولى نمى توان او را موحّد و مؤمن حقيقى خواند . آموزه هاى ايمان در مكتب امامان عليهم السلام ، به گونه اى است كه عقايد راستين را به باورهاى استوار ، تبديل مى كند و در جانِ انسان ، جاى مى دهد و سپس ، باورهاى راستين در رفتارِ آدمى نمايان مى شود . مؤمن حقيقى ، تمامى كردارهاى خويش را بر اساس مبانى اعتقادى سامان مى دهد و رفتار او با گفتارش ، همخوان است .

«دروازه هاى ايمان» در روايات

دروازه ايمان بودن ، يكى از مهم ترين ويژگى هاى اهل بيت عليهم السلام است كه در روايات گوناگون ، مكرّر مورد تأكيد قرار گرفته است . از پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله روايت شده كه مى فرمايد :
نَحنُ بابُ اللّهِ الّذى يُؤتى مِنهُ وَ بِنا يَهتَدِى المُهتَدونَ . ¹ ما دروازه خداونديم كه از آن وارد مى شوند ، و در پرتو [وجود] ما ، هدايت جويان ، ره مى يابند .
در اين روايت ، دروازه وصول به مقام قرب الهى ، آل اللّه هستند و پيامبر صلى الله عليه و آله ، پيشاپيشِ آنان ، مردمانِ هدايت جو را به سرمنزل مقصود مى رساند . امير مؤمنان عليه السلام نيز در شمارِ ويژگى هاى اهل بيت عليهم السلام ، آنان را تنها راه صحيح رسيدن به معارف الهى مى داند و هر كه راه ديگرى را بر گزيند ، راهزن است :
نَحنُ الشِّعارُ وَ الأصحابُ وَ الخَزَنَةُ وَ الأبوابُ وَ لا تُؤتَى البُيُوتُ إلّا مِن أبوابِها ، فَمَن أتاها مِن غَيرِ أبوابِها سُمِّىَ سارِقا . ² ماييم خاصّان و ياران و خزانه داران و درها[ ى رسالت ] ؛ و به خانه ها ، جز از درهاى آنها

پيش از هر كار ، هنگامِ انجام دادن آن كار و پس از آن ، همواره خدا را در نظر دارد و تنها براى خشنودى او فعاليّت مى نمايد .

مقصود از «دروازه ايمان»

مرحوم علّامه مجلسى ، در معناى عبارت «أبواب الإيمان» و ارتباط آن با امامان عليهم السلام ، دو ديدگاه را برمى گزيند :

1 . راه شناخت ايمان

شناخت معيارهاى ايمان ، تنها از راه اهل بيت عليهم السلام ممكن است . مرزهاى توحيد ، مبانى دين ، مبانى اسلام ، اصول اعتقادى ، اخلاقى ، سياسى و اجتماعى و ... ، در مكتب اهل بيت عليهم السلام معرّفى مى شود و به ديگر سخن ، اسلام شناسان واقعى ، امامان عليهم السلام هستند و هر كه راهى غير از راه مستقيم را برگزيند ، اسلام را نخواهد شناخت .
اين ديدگاه ، با روايتى كه دانش را در انحصار امام على عليه السلام مى داند ، سازگار است ؛ زيرا پيامبر صلى الله عليه و آله فرمود :
أنَا مَدِينَةُ العِلمِ وَ عَلِىٌّ بابُها ؛ فَمَن أرادَ العِلمَ فَليَأتِ المَدِينَةَ مِن بابِها .^۱من شهر دانشم و على ، دروازه آن است . پس هر كه دانش را قصد كرده است ، بايد از دروازه آن به اين شهر در آيد .
بنا بر اين ، دستيابى به علوم پيامبر صلى الله عليه و آله ـ كه همان حقايق هستى و ايمان به آنهاست ـ ، از طريق امامان عليهم السلام ممكن است و باورهايى كه از راه ديگرى به دست مى آيند ، باورهاى صحيح و مطابق مبانى ارائه شده به وسيله پيامبر صلى الله عليه و آله نخواهند بود .

2 . راه رسيدن به حقيقت ايمان

حقيقت ايمان ، يعنى ايمان شهودى و ديدن حقايق ، آن گونه كه هست . مسلمان ، ممكن است مفاهيم ايمان و مرزهاى آن را با مطالعه و دقّت به دست آورد ؛ امّا ايمان