455
تفسير قرآن ناطق

و بر اعراف ، مردانى هستند (امامان) ، كه هر يك را از سيمايشان مى شناسند » .۱
بر پايه روايات بسيار ، پيامبر صلى الله عليه و آله بارها امام على عليه السلام را تقسيم كننده بهشت و دوزخ ، معرّفى فرموده است . ۲ اين روايات ، مؤيّد ديگرى است بر اين كه حسابرسى مخلوقات ، بر عهده امامان عليهم السلام است. در حديثى است كه مأمون ، خليفه عبّاسى ، روزى از امام رضا عليه السلام پرسيد: از جدّت امير مؤمنان به من خبر بده كه به چه جهت و به چه مفهوم، وى تقسيم كننده بهشت و دوزخ است؟
امام رضا عليه السلام فرمود:
أَلَم تَروِ عَن أَبيكَ ، عَن آبائه ، عَن عَبدِ اللّهِ بنِ عَبّاسِ أَنّه قال : سَمِعتُ رَسولَ اللّه صلى الله عليه و آله يقول : حُبُّ عَلِيٍّ إيمانٌ وَ بُغضُهُ كُفرٌ ؟آيا از پدرت، از پدرانش ، از عبد اللّه بن عبّاس روايت نكرده اى كه گفت: از پيامبر خدا صلى الله عليه و آله شنيدم كه مى فرمود: «دوستى با على ، ايمان و دشمنى با او ، كفر است؟
گفت: چرا.
امام رضا عليه السلام فرمود :
فَقِسْمَةُ الجَنَّةِ وَالنَّارِ إذا كانَت عَلى حُبِّهِ وَبُغْضِهِ فَهُوَ قَسيمُ الجَنَّةِ وَ النَّارِ .اگر تقسيم بهشت و دوزخ ، بر پايه دوستى و دشمنى با او باشد، او تقسيم كننده بهشت و دوزخ ، خواهد بود.
مأمون گفت: اى ابوالحسن! خداوند، مرا بدون تو ، زنده نگه ندارد! گواهى مى دهم كه تو ، وارث دانش پيامبر خدايى . ۳
احاديثى كه معيار ايمان را دوستىِ امام على عليه السلام مى دانند ، در منابع شيعه و اهل سنّت ، فراوان است و همين معيار ، براى محاسبه خلق ، كافى است و مفهوم «حِسابهم عليكم» ، به خوبى روشن مى شود.

1.تفسير القمّى ، ج ۲ ، ص ۳۸۴ .

2.ر . ك : دانش نامه اميرالمؤمنين عليه السلام ، ج ۸ ، ص ۱۵۷ .

3.عيون أخبار الرضا عليه السلام ، ج ۲ ، ص ۸۶ ، ح ۳۰ .


تفسير قرآن ناطق
454

بلكه با اندكْ درنگى مى توان دريافت كه زندگى و مرگ ، در اختيار خداست ۱ و فرشتگان و مَلَك الموت ، با اذن خداوند ، جان انسان ها را مى گيرند ۲ و همه فرشتگان ، از خدا ، فرمان مى برند و واسطه اجراى دستورهاى الهى اند. در اين جا نيز بازگشت همه به سوى خداست ؛ امّا خداوند، اهل بيت عليهم السلام را به عنوان واسطه خويش برگزيد تا به كار خلق ، رسيدگى كنند . آنان ، مأمور خدا هستند . بنا بر اين ، هيچ گونه غلوّى نشده و بنا بر اعتقاد دينى ما ، خداوند، صاحبْ اختيار همه امور جهان است و احدى همتاى او نيست.

حسابرسى اهل بيت عليهم السلام

يكى ديگر از ويژگى هاى اهل بيت عليهم السلام ، حسابرسى بندگان است. در احاديث ، چگونگى حسابرسى اهل بيت عليهم السلام ، توضيح داده شده است. از امام صادق عليه السلام روايت شده كه فرمود :
كُلُّ اُمَّةٍ يُحاسِبُها إمامُ زَمانِها .هر گروهى را امام زمانش حسابرسى مى كند .
همچنين امامان ، دوستان و دشمنانشان را از چهره هايشان مى شناسند . اين ، سخن خداى متعال ، در اين باره است كه :
«وَعَلَى الأَْعْرَافِ رِجَالٌ يَعْرِفُونَ كُلَام بِسِيمَاهُمْ .۳

1.يحيى و يميت (ر . ك : سوره بقره ، آيه ۲۵۸ ؛ سوره آل عمران ، آيه ۱۵۶ ؛ سوره اعراف ، آيه ۱۵۸ ، سوره توبه ، آيه ۱۱۶) .

2.چگونگى جان دادن انسان هاى پيراسته جان ، شنيدنى است: براى نمونه ، مرحوم حجة الإسلام و المسلمين سيّد على اكبر ابوترابى ، سيّد آزادگان ، جريان درگذشت جدّ مادرى اش را اين گونه تعريف مى كرد: آن مرحوم ، از زمان مرگش خبر داشت و به اطرافيان گفته بود كه مرا به بهشت بردند و جاى مرا در بهشتِ برزخى ، نشانم دادند . خواستم كه بمانم ، گفتند : نه . بايد بروى و در فلان شب و ساعت ، از دنيا مى روى. ايشان ، با برخى علماى بزرگ قم ، همچون آية اللّه حجّت ، خداحافظى مى كند و در ساعت مقرّر ، در زير كرسى ، مشغول قرائت قرآن بود و گفت : «صدق اللّه العلى العظيم» و سرش را خم كرد و در گذشت. خوشا به حال پاكيزه جانان !

3.سوره اعراف ، آيه ۴۶ .

  • نام منبع :
    تفسير قرآن ناطق
    المساعدون :
    غلامعلي، احمد
    المجلدات :
    1
    الناشر :
    دارالحدیث للطباعة و النشر
    مکان النشر :
    قم المقدسة
    تاریخ النشر :
    1429 ق/1387 ش
    الطبعة :
    الاولي
عدد المشاهدين : 115409
الصفحه من 684
طباعه  ارسل الي