551
تفسير قرآن ناطق

صَلاةُ اللّهِ رَحْمَةٌ مِنَ اللّهِ وَ صَلَاةُ مَلَائِكَتِهِ تَزْكِيَةٌ مِنهُم لَه وَ صَلَاةُ المُؤمِنِينَ دُعاءٌ مِنْهُم لَه .۱ درود فرستادن خدا ، نوعى رحمت از جانب اوست و درود فرستادن فرشتگان ، ستايشى از آنان نسبت به پيامبر خدا صلى الله عليه و آله است و درود فرستادن مؤمنان ، دعايى از آنها براى پيامبر صلى الله عليه و آله است .
در تفسير ديگرى از امام صادق عليه السلام ، آمده :
اُثنُوا عَلَيهِ وَ سَلِّمُوا لَهُ .۲بر پيامبر صلى الله عليه و آله ثنا بگوييد و بر او ، سلام فرستيد (/ به فرمانش گردن نهيد) .
بنا بر اين ، همه مؤمنان ، وظيفه دارند تا بر پيامبر صلى الله عليه و آله درود فرستند ، خواه معناى آن ، طلبِ رحمت براى پيامبر صلى الله عليه و آله باشد ـ كه نوعى دعاست ـ ، و يا پيامبر صلى الله عليه و آله را ستايش كنند ـ كه وظيفه اى فرهنگى و سياسى است ـ و جامعه اسلامى ، همواره ستايشِ پيامبر صلى الله عليه و آله را وظيفه خويش مى داند و با كسانى كه با او گستاخى مى كنند، مقابله مى نمايد.

صلوات بر اهل بيت عليهم السلام

صلوات بر اهل بيت پيامبر صلى الله عليه و آله ، از صلوات بر پيامبر صلى الله عليه و آله ، جدا نيست و از اين رو ، افزون بر رواياتِ منابعِ شيعى ـ كه صلوات بر اهل بيت پيامبر صلى الله عليه و آله را همراه صلوات پيامبر صلى الله عليه و آله آورده است ـ ، بسيارى از محدّثان اهل سنّت هم بارها از پيامبر صلى الله عليه و آله نقل كرده اند كه فرمود :
قُولُوا اللَّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ .۳

1.ثواب الأعمال، ص ۱۸۷ ، ح ۱ .

2.المحاسن ، ج ۲ ، ص ۵۳ ، ح ۸۵ ؛ بحار الأنوار ، ج ۹۴ ، ص ۶۰ .

3.صحيح البخارى ، ج ۴ ، ص ۱۸۰۲ ؛ صحيح مسلم ، ج ۱ ، ص ۳۰۵ ؛ سنن الترمذى ، ج ۲ ، ص ۳۵۳ ؛ مسند ابن حنبل ، ج ۸ ، ص ۳۱۷ ، ح ۲۲۴۱۵ ؛ سنن الدارمى ، ج ۱ ، ص ۳۲۹ ؛ سنن النسائى ، ج ۳ ، ص ۴۵ ـ ۴۹ ؛ المستدرك على الصحيحين ، ج ۳ ص ۱۶۰ ؛ السنن الكبرى ، بيهقى ، ج ۲ ، ص ۲۰۹ ـ ۲۱۲ ؛ المصنّف ، ابن ابى شيبه ، ج ۲ ، ص ۳۹۰ ـ ۳۹۱ ؛ صحيح ابن حبّان ، ج ۳ ، ص ۱۹۳ و ج ۵ ، ص ۲۸۷ .


تفسير قرآن ناطق
550

از ديرباز ، واژه شناسان و مفسرّان ، به تمايز دو گونه صلواتِ خداوند ، و صلواتِ فرشتگان و مؤمنان پرداخته اند. خليل بن احمد فراهيدى ، از كهن ترين واژه شناسان عرب، «صلوات» خدا را به معناىِ «ستايش نيكو و يادكرد زيبا» ۱ از آنان مى داند و «صلوات» فرشتگان را به معناى طلب رحمت از خدا ۲ مى شِمُرَد. ديگر واژه شناسان نيز كم و بيش ، سخن او را تكرار كرده اند و برخى ، «صلاة» از جانب خداوند را به معناى «رحمت» دانسته اند.
خلاصه سخن ، آن كه «صلاةِ» خداوند ، به معناى «رحمت» اوست و «صلاةِ» فرشتگان ، به معناى «درخواست رحمت» از خداست. آنچه يقينى است : «رحمت» يا «ستايش» خداوند ، مانند رحمت و ستودن انسان ها كه از محدوده لفظ فراتر نمى رود ؛ نيست. بلكه «رحمت» يا «ستايش» خدا ، همراه با فرستادنِ بركات و فراگير شدن رحمت الهى در زندگى كسانى است كه مشمولِ صلوات او مى شوند .

فرمانِ صلوات فرستادن بر پيامبر صلى الله عليه و آله

از جمله دستورهاى قرآن، دستورِ «درود فرستادن ؛ صلوات» بر پيامبر صلى الله عليه و آله است. خداوند و فرشتگان ، بر پيامبر «صلوات» مى فرستند و به مؤمنان هم دستور مى دهد تا بر پيامبرش ، صلوات نثار كنند :
«إِنَّ اللَّهَ وَ مَلَئِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِىِّ يَـأَيُّهَا الَّذِينَ ءَامَنُواْ صَلُّواْ عَلَيْهِ وَ سَلِّمُواْ تَسْلِيمًا .۳همانا خداوند و فرشتگانِ او ، بر پيامبر صلى الله عليه و آله ، درود مى فرستند . اى كسانى كه ايمان آورده ايد ! بر او درود فرستيد و سلام گوييد ؛ سلامى در خور و شايسته» .
بر پايه روايتى ، امام كاظم عليه السلام ، در تفسير آيه ياد شده ، مى فرمايد :

1.«حسن ثنائه عليهم و حسن ذكره لهم» (العين ، ج ۷ ، ص ۱۵۴) .

2.«صلاة الملائكة : الاستغفار» (العين ، ج ۷ ، ص ۱۵۴) .

3.سوره احزاب ، آيه ۵۶.

  • نام منبع :
    تفسير قرآن ناطق
    المساعدون :
    غلامعلي، احمد
    المجلدات :
    1
    الناشر :
    دارالحدیث للطباعة و النشر
    مکان النشر :
    قم المقدسة
    تاریخ النشر :
    1429 ق/1387 ش
    الطبعة :
    الاولي
عدد المشاهدين : 115434
الصفحه من 684
طباعه  ارسل الي