381
حج و عمره در قرآن و حديث

۶۸۷.امام صادق عليه السلام :چون زمانى رسيد كه خدا مى خواست توبه آدم را بپذيرد، جبرئيل را نزد او فرستاد. جبرئيل گفت: سلام بر تو، اى آدم كه بر آزمون و گرفتارى خود صبر كردى و از خطاى خود توبه كردى. خداوند مرا به سوى تو فرستاده است، تا اعمال و عباداتى را كه خدا مى خواهد به سبب آن ها توبه تو را بپذيرد، به تو بياموزم. پس جبرئيل دست آدم را گرفت و او را به محلّ كعبه آورد. ابرى از آسمان فرود آمد و بر جاى كعبه سايه انداخت. جبرئيل گفت: با پايت آنجا را كه ابر، سايه افكنده علامت بگذار، كه آن قبله تو و آخرين فرد از فرزندان توست. آدم با پاى خود آن جا را كه ابر سايه افكنده بود، علامت گذاشت. سپس او را به منى برد و مسجد منى را نشانش داد، پس با پايش علامت گذاشت و نقشه مسجد الحرام را (كشيد و) امتداد داد، پس از آن كه جاى كعبه را علامت نهاد. سپس او را از منى به عرفات برد و او را بر مكان اعتراف (عرفات)، اقامت داد.
و گفت: چون خورشيد غروب كند، هفت بار به گناه خود اقرار كن و هفت بار از خدا بخواه كه بيامرزد و توبه بپذيرد. آدم چنان كرد و از اين رو آن جا به مُعَرّف نام نهاده شد، چون آن جا آدم به گناه خود اقرار كرد و براى فرزندان او سنّت شد كه به گناهانشان اعتراف كنند، آنگونه كه آدم اعتراف كرد و توبه بطلبند، آنگونه كه آدم طلبيد.
سپس جبرئيل به او فرمان داد تا از عرفات كوچ كرد و بر كوه هاى هفتگانه گذشت، به او دستور داد كه نزد هر كوه چهار بار تكبير بگويد و آدم چنان كرد، تا آن كه به مشعر رسيد. چون به مشعر رسيد، يك سوّم شب، گذشته بود. پس نماز مغرب و عشاء را آن شب و در آن جا در يك سوم شب با هم خواند. سپس او را دستور داد تا در وادى مشعر به رو درافتد. او هم به رو افتاد، تا آن كه سپيده دميد، به او دستور داد بر كوه، كوهِ مشعر، بالا رود و دستور داد چون خورشيد برآمد، هفت بار به گناهش اعتراف كند و هفت بار از خدا توبه و آمرزش بخواهد. و آدم چنان كرد، همانگونه كه جبرئيل او را فرمان داد و آن را دوبار اعتراف قرار داد تا در فرزندانش سنّت باشد. پس هر كه از آنان، عرفات را درك نكرد و مشعر را درك كرد، حج خود را (تا منى) كامل ساخته است. سپس از مشعر به منى كوچ كرد و نيمروز به منى رسيد. به او دستور داد در مسجد منى دو ركعت نماز بخواند. سپس دستور داد، براى خدا قربانى كند تا از او بپذيرد و بداند كه خداوند توبه او را پذيرفته است و قربانى كردن در فرزندان او سنّت باشد. آدم قربانى كرد و خدا از او پذيرفت، پس آتشى از آسمان فرستاد و قربانى آدم را پذيرفت.
جبرئيل به او گفت: اى آدم! خداوند به تو نيكى كرد، چرا كه مناسكى را كه به سبب آن ها توبه تو را مى پذيرد، به تو آموخت.


حج و عمره در قرآن و حديث
380

۶۸۷.عنه عليه السلام :لَمّا بَلَغَ الوَقتُ الَّذي يُريدُ اللّهُ عَزَّوجلَّ أن يَتوبَ عَلى آدَمَ فيهِ أرسَلَ إلَيهِ جَبرَئيلَ عليه السلام ، فَقالَ : السَّلامُ عَلَيكَ يا آدَمُ الصّابِرُ لِبَلِيَّتِهِ التّائِبُ عَن خَطيئَتِهِ ، إنَّ اللّهَ عَزَّوجَلَّ بَعَثَني إلَيكَ لاُِعَلِّمَكَ المَناسِكَ الَّتي يُريدُ اللّهُ أن يَتوبَ عَلَيكَ بِها فَأَخَذَ جَبرَئيلُ عليه السلام بِيَدِ آدَمَ عليه السلام حَتّى أتى بِهِ مَكانَ البَيتِ ، فَنَزَلَ غَمامٌ مِنَ السَّماءِ فَأَظَلَّ مَكانَ البَيتِ .
فَقالَ جَبرَئيلُ عليه السلام : يا آدَمُ ، خُطَّ بِرِجلِكَ حَيثُ أظَلَّ الغَمامُ ، فَإِنَّهُ قِبلَةٌ لَكَ ولاِخِرِ عَقِبِكَ مِن وُلدِكَ . فَخَطَّ آدَمُ بِرِجلِهِ حَيثُ أظَلَّ الغَمامُ . ثُمَّ انطَلَقَ بِهِ إلى مِنى ، فَأَراهُ مَسجِدَ مِنى ، فَخَطَّ بِرِجلِهِ ومَدَّ خِطَّةَ المَسجِدِ الحَرامِ بَعدَما خَطَّ مَكانَ البَيتِ . ثُمَّ انطَلَقَ بِهِ مِن مِنى إلى عَرَفاتٍ فَأقامَهُ عَلَى المُعَرَّفِ .
فَقالَ : إذا غَرَبَتِ الشَّمسُ فَاعتَرِف بِذَنبِكَ سَبعَ مَرّاتٍ ، وسَلِ اللّهَ المَغفِرَةَ والتَّوبَةَ سَبعَ مَرّاتٍ . فَفَعَلَ ذلِكَ آدَمُ عليه السلام ، ولِذلِكَ سُمِّيَ المُعَرَّفَ ؛ لِأَنَّ آدَمَ اعتَرَفَ فيهِ بِذَنبِهِ ، وجُعِلَ سُنَّةً لِوُلدِهِ يَعتَرِفونَ بِذُنوبِهِم كَمَا اعتَرَفَ آدَمُ ، ويَسأَلونَ التَّوبَةَ كَما سَأَلَها آدَمُ .
ثُمَّ أمَرَهُ جَبرَئيلُ ، فَأَفاضَ مِن عَرَفاتٍ ، فَمَرَّ عَلَى الجِبالِ السَّبعَةِ ، فَأَمَرَهُ أن يُكَبِّرَ عِندَ كُلِّ جَبَلٍ أربَعَ تَكبيراتٍ فَفَعَلَ ذلِكَ آدَمُ ، حَتَّى انتَهى إلى جَمعٍ . فَلَمَّا انتَهى إلى جَمعٍ ثُلثَ اللَّيلِ فَجَمَعَ فيهِ المَغرِبَ والعِشاءَ الآخِرَةَ تِلكَ اللَّيلَةَ ثُلثَ اللَّيلِ في ذلِكَ المَوضِعِ .
ثُمَّ أمَرَهُ أن يَنبَطِحَ في بَطحاءِ جَمعٍ فَانبَطَحَ في بَطحاءَ وجَمعٍ ۱
حَتَّى انفَجَرَ الصُّبحُ ، فَأَمَرَهُ أن يَصعَدَ عَلَى الجَبَلِ جَبَلِ جَمعٍ ، وأمَرَهُ إذا طَلَعَتِ الشَّمسُ أن يَعتَرِفَ بِذَنبِهِ سَبعَ مَرّاتٍ ويَسأَلَ اللّهَ التَّوبَةَ والمَغفِرَةَ سَبعَ مَرّاتٍ ، فَفَعَلَ ذلِكَ آدَمُ كَما أمَرَهُ جَبرَئيلُ عليه السلام وإنَّما جَعَلَهُ اعتِرافَينِ لِيَكونَ سُنَّةً في وُلدِهِ فَمَن لَم يُدرِك مِنهُم عَرَفاتٍ وأدرَكَ جَمعًا فَقَد وافى حَجَّهُ (إلى مِنى) . ثُمَّ أفاضَ مِن جَمعٍ إلى مِنى فَبَلَغَ مِنى ضُحًى ، فَأَمَرَهُ فَصَلّى رَكعَتَينِ في مَسجِدِ مِنى .
ثُمَّ أمَرَهُ أن يُقَرِّبَ للّهِِ قُربانًا لِيَقبَلَ مِنهُ ويَعرِفَ أنَّ اللّهَ عَزَّوجَلَّ قَد تابَ عَلَيهِ ، ويَكونَ سُنَّةً في وُلدِهِ القُربانُ ، فَقَرَّبَ آدَمُ قُربانًا فَقَبِلَ اللّهُ مِنهُ ، فَأَرسَلَ نارًا مِنَ السَّماءِ فَقَبِلَت قُربانَ آدَمَ .
فَقالَ لَهُ جَبرَئيلُ : يا آدَمُ ، إنَّ اللّهَ قَد أحسَنَ إلَيكَ إذ عَلَّمَكَ المَناسِكَ الَّتي يَتوبُ بِها عَلَيكَ ۲ .

1.كذا في المصدر ، والظاهر أنّ الواو زائدة .

2.الكافي : ۴ / ۱۹۲ / ۲ عن عبدالرحمن بن كثير و ص ۱۹۰ / ۱ عن أبي إبراهيم نحوه .

  • نام منبع :
    حج و عمره در قرآن و حديث
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1382
    نوبت چاپ :
    دوم
    پیوند معرفی کتاب :
    http://www.hadith.net/post/49394
عدد المشاهدين : 271560
الصفحه من 655
طباعه  ارسل الي