امام سجاد علیه السلام
اللّهُمَّ إنّي أعتَذِرُ إلَيكَ مِن مَظلومٍ ظُلِمَ بِحَضرَتِي فلَم أنصُرْهُ، و مِن مَعروفٍ اُسدِيَ إلَيَّ فلَم أشكُرْهُ، و مِن مُسِيءٍ اعتَذَرَ إلَيَّ فلَم أعذِرْهُ .
بار خدايا! من از درگاه تو عذر مىخواهم اگر در حضور من به ستمديدهاى ستم رسيده و من ياريش نرساندهام. و اگر به من نيكى و احسانى شده و من سپاسگزارى نكردهام. و اگر بد كنندهاى از من پوزش خواسته و من پوزش خواهى او را نپذيرفتهام.
الصحيفة السجّاديّة : الدعاء 38 .
چکیده : بحث از روايى يا ناروايىِ كاربستِ نكاح تحليل در حوزه فقه اسلامى و در عرصه مسائل اجتماعى از مباحث مهمى است كه فقيهان امامى در مواجهه با آن، ضمن اجماع برلزوم آن بعد از تحقق طلاق سوم، براى بازگشت زوجين ...
نویسنده :
چکیده : در نوشتار حاضر با بررسى و تحليل آراى علامه شوشترى در نقد احاديث موضوع ـ كه در باب دوم كتاب الأخبار الدخيلة آمده است ـ مبانى و روش هاى نقد بيرونى و درونى اخبار جعلى از ديدگاه وى شناسايى و ...
چکیده : دوست فاضل و گرانمايه آقاى على صدرايى خويى نسخه اى با عنوان رسالة في بيان ما لم يثبت فيه حديث صحيح من الأبواب از مجد الدين فيروزآبادى (۷۲۹ ـ ۸۱۷ق) جهت تصحيح براى ويژه نامه پيامبر صلى الله عليه و ...
چکیده : كوه قاف واژه اى آشناست كه از ديرباز در اسطوره ها و آثار ادبى ملل ظهور يافته و در برخى متون غير اسلامى از جايگاهى درخور برخوردار است. در دنياى مسلمانان انديشه وجود اين پديده از مرزهاى ادبى و عرفانى ...
چکیده : يكى از ادله مخالفان روش تفسير قرآن به قرآن و نيز تفسير موضوعى قرآن، روايات ضرب قرآن به قرآن است. در نگاه آنان، اين روايات گوياى ناهمگونى اين روش تفسيرى با فهم درست آيات و ايجاد اختلاف و مشكلات جدى ...
چکیده : در اين مقاله روايتى كه به «آكله الخضر» اشتهار يافته مورد بررسى قرار گرفته است. نويسنده با بررسى منابع اين روايت به تفاوت گونه هاى نقل آن اشاره كرده و ديدگاه مفسران روايت را درباره معناى آن نقل كرده و ...
چکیده : يكى از روايات پر چالشى كه در جوامع حديثى اصيل اهل سنّت و منابع غير اصيل شيعه راه يافته حديث ذباب است. بحث و گفتگو درباره صحت و سقم اين حديث بالا گرفته است و تا كنون درباره اين حديث ...
چکیده : صحيحه ابان، روايتى در باب ديات است كه بر اساس آن، ديه جراحت زن و مرد، تا يك سوم ديه كامل، با هم برابر است، ولى در بيشتر از آن، ديه زن به نصف كاهش پيدا مى كند. امام صادق ...
چکیده : راويان بسيارى حديث يوم الدار را روايت كردهاند. در اين مقاله علاوه بر ارائه فهرستى از راويان، حديث يوم الدار به روايت ۱۲ رواى، گزارش شده و در ذيل هر گزارش، منابع روايت حديث ذكر شدهاست. در بحث سندشناسى حديث نيز ...
چکیده : محقّقان در فرآيند پژوهش، گاه به نكات يا موضوعات ارزشمندى دست مىيابند كه بر پايه موادّ خام فراهم آمده است و مىسزد كه بر اساس آن، نوشتارها و گفتارهاى پژوهشى تدوين شود. گاهى فرصت اين مرحله را خود مىيابند و ...
چکیده : بازشناسي ملاک‌هاي قدما در نقد و ارزيابي حديث، در گرو کند و کاو دقيق و موشكافانه منابع حديثي و رجالي ايشان است. در اين ميان، به نظر مي‌آيد كه بررسي منابع رجالي، پژوهشگر را زودتر به اين مهم برساند؛ چرا ...
چکیده : مقاله حاضر به بررسى برخى روايات دال بر تحريف قرآن مى پردازد كه متون حديثى و تفسيرى كهن شيعه آنها را به ائمه عليهم السلام نسبت داده اند، اما شيخ طوسى نخستين بار در تفسير خود، در عين ردّ صريح ...
چکیده : در اين دفتر از ميراث ، رساله اى از حكيم ملا على نورى در شرح حديث «إنّ الأرضَ عَلَى الحوت» تصحيح شده ، به چاپ مى رسد. چاپ اين رساله بهانه اى شد تا از منظرى كلى تر به اين ...
چکیده : در الكشف و البيان، مشهور به تفسير ثعلبى، حديثى درباره مدلول حروف مقطعه به امام صادق عليه السلام منسوب است. اين حديث ـ كه به برخى از متون تفسيرى شيعه نيز راه يافته است ـ با تكيه بر صورت مكتوب ...
چکیده : نويسنده در اين نوشتار ، به مبحث نقد حديث پرداخته و آن را از ديدگاه محققان اسلامى و خاورشناسان مورد بررسى قرار داده است . وى ، ضمن بيان تفاوت ميان مبناى حديث پژوهى مسلمانان ( اسناد ) و خاورشناسان ...
چکیده : دعاى شريف و نامدار كميل، از برجسته ترين دعاهاى شناخته شده و رايج در ميان شيعيان و دربردارنده بخشى از مناجات ها و نيايش هاى عارفانه امام على عليه السلام است كه از سوى آن حضرت، املا و به دست ...
چکیده : هدف اين نوشتار بررسى زمان خواب قيلوله از منظر روايات است. نويسنده، ضمن بررسى روايات وارد شده درباره اين خواب، بر پايه شواهد لغوى و فرهنگ عربى ـ جغرافيايى، زمان اين خواب را بعد از ظهر مى داند.
چکیده : اين مقاله در پى روشن ساختن معناى روايتى است كه در نقل هاى مختلف از پيامبر و اميرمؤمنان و امام باقر و حضرت صادق عليهم السلام آمده كه ضرب القرآن بالقرآن كفر است و كسانى تصور كرده اند، ضرب قرآن ...
چکیده : حديثى منسوب به حضرت اميرمؤمنان عليه السلام چهار فضيلت را به مثابه فضايل اصلى برمى شمارد كه عبارت اند از: حكمت، شجاعت، عفت و عدالت. اين مقاله مى كوشد نشان دهد كه اين حديث بيش از آن كه بازگوى فضايل ...
چکیده : حديث منزلت، از احاديث متواتر است كه در كتب معتبر روايى شيعه و عامّه نقل شده است. نويسنده در اين مقاله، ابتدا مضمون برخى از احاديث شيعه را در ذكر كرده كه منزلت اميرالمؤمنين على عليه السلام نزد پيامبر صلى ...
چکیده : حضرت على عليه السلام در خطبه ۱۳۸ نهج البلاغه عباراتى فرموده اند كه به گمان اغلب شارحان نهج البلاغه از گوشه اى از وقايع آخرالزمان پرده برداشته است؛ شرايطى كه در آن هدايت ، دستخوش خيمه شب بازى هاى «هوى» ...
چکیده : رسول خدا( در حديثي که نزد محدّثان شيعه و سنّي، به حديث امان شهرت يافته، اهل بيت خويش را به ستارگان آسمان تشبيه نموده و آثار وجودي اهل بيت را براي امّت، همانند آثار وجودي ستارگان براي ساکنان زمين دانسته ...
چکیده :
چکیده : نويسنده در اين گفتار، نظرات برخى از عالمان بزرگ شيعه را در باب احاديث معرفة الله، به ترتيب زمان نقل و نقد و بررسى مىكند: از ثقة الاسلام كلينى (متوفى ۳۲۸ ق)تا ميرزا مهدى اصفهانى (متوفى ۱۳۶۵ ق). در ميان ...
چکیده : شمارى از روايات پيامبر و امامان معصوم عليهم السلام ، راه معرفت خدا را منحصر در آن دانستهاند كه خدا، خودش را به بشر معرّفى كند. نويسنده، در اين گفتار، ابتدا چهارده حديث در اين موضوع نقل مىكند و به ...
چکیده : ما از آن دسته اى كه عقيده دارند تمامى تُراثى كه به دست ما رسيده، از مسلمات غيرقابل خدشه است نبوده، بلكه موافق دعوت به تحقيق و اصلاح تراث هستيم ؛ ولى با اين شيوه هم كه ميراث و تلاش ...
چکیده : سخنان و كلمات گهربار امير بيان و مولاى متقيان، حضرت على(ع) منحصر به نهج البلاغة نيست. آنچه سيّد شريف رضى جمع نموده، همان گونه كه از نامش پيداست، خطبه ها و كلماتى است كه از فصاحت و بلاغت بالايى برخوردار ...
چکیده : «فریضه» در حدیث «طلب العلم فریضة علی کل مسلم» به معنای واجبی است که شارع آن را مقرر داشته است. واژۀ «مسلم» گرچه از باب تغلیب، با صیغـﮥ مذکر آمده است، اما مراد، جنس مسلمان است که شامل زن نیز ...
چکیده : داستان فرشته اى به نام فطرس و كوتاهى او در انجام فرمانى از فرمان هاى الهى و افتادن بال هايش و سپس توسّل وى به امام حسين(ع) در روزهاى آغازين ولادت آن حضرت(ع) و بخشودگى و بهبودى او از قضاياى ...
چکیده : حوزه هاى علمى ما پيوسته با شمارى از ويژگى هاى برجسته در عرصه علمى شناخته شده است. بهترين آنها اينكه شيوه پى گرفته را در بررسى و گفت وگو تعريف كرده، جز به روش علمى و استوار بر دليل، رضايت ...
