امت - صفحه 12

شش . آينده امّت اسلامى

همان گونه كه پيشوايان بزرگ اسلام پيش بينى كرده بودند ، تمدّن اسلامى در آغاز تاريخ اسلام ، درخشش فراوانى داشت و تا قرن ها بر جهان حكومت مى كرد ؛ امّا به تدريج افول كرد.
آنان نيز پيش بينى كرده اند كه در آينده تاريخ، هر چند امّت اسلامى گرفتار انحرافات گوناگونى خواهد شد، با اين حال ، به هر حال ، گروهى از اين امّت ، در طول تاريخ ، به ارزش هاى اسلامى وفادار خواهند ماند و با تلاش هاى همين گروه، به تدريج ، زمينه براى فراگير شدن تمدّن اسلامى در جهان ، به رهبرىِ تنها باقى مانده از خاندان خاتم انبيا صلى الله عليه و آله ، فراهم خواهد شد . ۱

هفت . اطلاق «امّت» به فرد

در قرآن و احاديث اسلامى ، شمارى از افراد كه در دفاع از ارزش هاى دينى در مقطعى از تاريخ ، تنها بوده اند و سپس ديگران از آنان تبعيت كرده اند و به آنها ملحق شده اند ، امّت نام گرفته اند ، مانند ابراهيم عليه السلام . اين اطلاق ، هماهنگ با ريشه لغوىِ كلمه امّت ـ يعنى «اصل» و «مرجع» ـ است . در اين گونه موارد ، در اطلاق «امّت» بر فرد ، دو نكته لحاظ شده است: يكى تنها بودن در دفاع از ارزش هاى دينى در مقطعى از تاريخ ، و ديگرى مقتدا قرار گرفتن .
همچنين در برخى از احاديث ، اطلاق امّت بر فرد ، به اين دليل است كه آن فرد ، جاى گزين جماعت در انجام دادن كارى است ، چنان كه در حديثى آمده است كه پيامبر خدا خطاب به امام على عليه السلام فرمود :
إنَّ اللّهَ قَد جَعَلَكَ اُمّةً وَحدَكَ ، كَما جَعَلَ إبراهيمَ عليه السلام اُمَّةً ، تَمنَعُ جَماعَةَ المُنافِقينَ وَ

1.. ر . ك : ص ۲۱۱ (امّت / فصل دهم : آينده امّت محمّد صلى الله عليه و آله در دنيا) .

صفحه از 314