ايمان پايدار ، ايمانى است كه براى هميشه ، همراه انسان است و ايمان «مُستَقَرّ» ناميده مى شود ، و ايمان ناپايدار ، ايمانى است كه پس از مدّتى ، از انسان جدا مى گردد و از اين رو ، «مستَوْدَع» ۱ نام دارد ، بدين معنا كه گوهر ايمان ، مدّتى به صورت امانت ، در اختيار اوست ، امّا به دليل اين كه نمى تواند از آن خوب پاسدارى كند ، آن را از دست مى دهد .
با تأمّل در اين نكته ، يك راز مهمّ سياسى و تاريخى گشوده مى شود كه چگونه در تاريخ اسلام ، افرادى مؤمن و فداكار ، پس از مدّتى به اسلام حقيقى پشت كردند و بلكه در برابر آن و حاميان واقعىِ اسلام صف كشيدند .
از نگاهِ احاديث اهل بيت عليهم السلام ، عوامل پايدارى ايمان ، عبارت اند از: وَرَع ، هماهنگى گفتار و كردار ، استقامت در پيمودن راه حق ، كردار نيك ، يارى رساندن به بينوايان ، و استمداد از خداوند متعال .
آفات ايمان نيز كه موجب ناپايدارىِ آن مى گردند ، عبارت اند از: شرك ، بدعت ، غُلُو ، لجاجت در برابر حق ، ترك تمسّك به ولايت اهل بيت عليهم السلام ، افشا كردن اسرار آنان ، دروغ بستن به آنان ، حلال دانستن محرّمات الهى ، بى تابى ، بى شرمى ، حسد ، آزار رساندن به اهل ايمان و يادداشت كردن لغزش هاى آنان ، آزار رساندن به همسايه و به طور كلّى ، هر نوع گناهى .
ده . مراتب ايمان
پيش از اين ، روشن شد كه ايمان ، عبارت است از معرفت و باور قلبىِ همراه با التزام عملى ، و با عنايت به اين كه هم علم ، قابل افزايش و كاهش است و هم عمل ، و
1.تعبير «مستقر» و «مستودع» ، از آيه ۹۸ از سوره انعام گرفته شده و رواياتى كه اين آيه را بر ايمان پايدار و ناپايدار تطبيق كرده اند، ظاهرا تأويل آيه را بيان كرده اند ، نه تفسير آن را.
