و در مقابلِ سيوطى ـ كه از بزرگان صوفيه است و اين احاديث را «صحيح» و بلكه «متواترِ معنوى» دانسته ـ ، بسيارى از محقّقان اهل سنّت ، مانند : ابن جوزى و ابن تيميّه ، معتقدند كه اين احاديث ، مجعول اند . ^۱
دكتر حسام الدين بن موسى عفانه ^۲ نيز در اين باره مى گويد :
در باره ابدال ، خبر صحيحى از پيامبر صلى الله عليه و آله ثبت نشده ، و هر آنچه در باره ابدال ، اقطاب ، اغواث ، نُجَبا و اَوتاد نقل شده ، خبرهاى نادرستى هستند كه به پيامبر صلى الله عليه و آله نسبت داده شده اند ، همان گونه كه محقّقان فعلى و گذشته ، اين را بيان كرده اند . ^۳

2 . ارزيابى متون

متن اكثر قريب به اتّفاق اين احاديث نيز شاهد مجعول بودن آنهاست . محقّقان حديث شناس ، با تأمّل در متن اين احاديث ، بويژه در نظر گرفتن نكاتى مانند : تناقض آنها در تعداد ابدال ، ^۴ كم اهمّيت جلوه دادن اعمال صالح (مانند نماز و روزه) ، ^۵ سازش با دشمنان اسلام (به بهانه اين كه ابدال ، چيزى را لعنت نمى كنند) ، ^۶ تعيين سرزمين شام به عنوان پايگاه رويش ابدال ، ^۷ و از همه مهم تر ، توصيف ابدال به ويژگى هايى كه در احاديث معتبر ، اهل بيتِ پيامبر خدا صلى الله عليه و آله با آنها توصيف شده اند ، مى توانند آثار و علائم جعل را در بيشتر اين احاديث ، مشاهده كنند و توطئه سياست مداران اُمَوى را در ساختن اين روايات ، كشف نمايند . علّامه امينى ، در